Doświadczenia uchodźstwa polskiego: wprowadzenie

Abstract

The text is an introduction to the volume: “From Homeland to Foreign Land. Experiences of Polish Refugees”. Based on the assumption that the process of deciphering alienation is facilitated by referring to one's own experience, in this case the collective experience of Poles, the editors decided to tap these resources, recognizing that expatriation from Poland makes for interesting comparative material. Despite all the reservations that may arise here, such as searching for oversimplified analogies or pointing out easy solutions, this procedure is certainly of great cognitive value. Evoking the image of a Polish refugee reverses the optics imposed by the current developments. It is worth looking at oneself from the same vantage point as those who leave their homes and set off for foreign countries in search of shelter, food, and a roof over their head but also prosperity, happiness, adventure, or opportunities for self-realization. Thus, the theme of expatriation is extended to various types of migration, and exploration of various motives for leaving the country and the reality of life abroad. The focus is placed on contemporary times and history, collective and individual experiences, general and specific reasons, noble and mundane motives as well as examples of successes and failures. The volume presented to the reader contains proposals to develop these issues both in the form of theoretical analyses and case studies.

Tekst stanowi wprowadzenie do tomu: „Z ojczyzny do obczyzny. Doświadczenia uchodźstwa polskiego”. Wychodząc z założenia, że procesowi rozszyfrowywania obcości sprzyja odwoływanie się do własnego doświadczenia, w tym wypadku doświadczenia zbiorowego Polaków, redaktorzy postanowili sięgnąć do tych zasobów – uznając, że uchodźstwo z Polski to interesujący materiał porównawczy. Przy wszelkich zastrzeżeniach, jakie mogą się tu pojawić, dotyczących choćby poszukiwania zbyt prostych analogii albo wskazywania łatwych rozwiązań, zabieg ten ma z pewnością spore walory poznawcze. Wywoływanie obrazu Polaka-uchodźcy odwraca optykę narzuconą przez bieżący rozwój wypadków. Warto spojrzeć na samych siebie jak na tych, którzy opuszczają swe strony i zmierzają w obce kraje, szukając schronienia, chleba i dachu nad głową, ale też dobrobytu, szczęścia lub przygody czy możliwości samorealizacji. Tym samym temat uchodźstwa zostaje rozszerzony do różnego rodzaju wychodźstwa, przyglądania się rozmaitym motywom wyjazdu z kraju oraz realiom życia na obczyźnie. Przedmiotem zainteresowania stają się współczesność i historia, doświadczenia zbiorowe i indywidualne, przyczyny natury ogólnej i szczegółowej, pobudki szlachetne i prozaiczne, przykłady sukcesów i porażek. Przedstawiony czytelnikowi tom zawiera propozycje rozwinięcia powyższych kwestii zarówno w formie analiz teoretycznych, jak i studiów przypadku.