Repozytorium UMK działa zgodnie z polskim prawem i jest częścią światowego systemu informacji naukowej.

Ponieważ w związku z powstaniem repozytoriów pojawiło się wiele nowych rozwiązań prawnych przygotowaliśmy dla Państwa umowy i aneksy, które w trakcie deponowania nie są konieczne, ale czasami być może okażą się potrzebne:

• Oświadczenie deponenta – jest to treść oświadczenia, które akceptujemy podczas deponowania pracy w repozytorium - prosimy je przeczytać wcześniej.

• Licencja dla twórcy – jest konieczna tylko w przypadku braku akceptacji dla uproszczonego oświadczenia, gdy właściciel praw autorskich chce ograniczyć dostęp do swoich prac (nie zaleca się).

• Licencja dla wydawcy – jest konieczna tylko w przypadku, gdy właściciel praw autorskich, w tym przypadku wydawca, chce ograniczyć dostęp do prac (nie zaleca się).

• Aneks dla wydawcy – jest konieczny i zalecany przez Komisję Europejską w programach ramowych nauki, (gdzie deponowanie prac w Internecie jest wymagane), tylko w przypadku, gdy właściciel praw autorskich chce zmienić umowę, którą podpisał wcześniej z wydawcą, np. na przeniesienie praw. Wówczas pisze list przewodni (wersja polska i angielska) i wypełnia aneks (wersja polska i angielska), by przesłać je do wydawcy. Wydawcy znają ten aneks, ponieważ jest stosowany od lat w grantach europejskich.

Licencje i oświadczenie opracowała dla UMK dr Monika Wałachowska. Aneks i list do wydawców opracowali prawnicy na zlecenie Komisji Europejskiej.

Najczęściej zadawane pytania prawne

1. Czy mogę w repozytorium UMK zdeponować artykuł, publikację, którą wcześniej przekazałem wydawcy?

   To zależy od umowy, jaką podpisano z wydawcą. Umowę należy dokładnie sprawdzić. Jeśli nie mamy umowy, to należy wejść na strony bazy danych Sherpa/Romeo i wyszukać wydawcę lub tytuł czasopisma. Baza ta zawiera polityki wydawców wobec deponowania prac w otwartych repozytoriach instytucjonalnych. Wielu wydawców zgadza się na taki depozyt.

2. Co to jest preprint?

   Preprint – jest to wstępna wersja pracy (dawniej zwany maszynopisem, rękopisem), która nie przeszła przez procedury recenzenckie i publikacyjne u wydawców.

3. Czy mogę zamieszczać preprint w repozytorium?

   Tak, preprint zawsze możemy zamieścić w repozytorium.

4. Co to jest postprint?

   Postprint jest to artykuł naukowy po recenzjach i korektach opublikowany w czasopiśmie naukowym (ostateczna wersja tekstu).

5. Czy mogę zamieszczać postprint w repozytorium?

   Sprawdź w bazie danych Sherpa/Romeo i wyszukaj wydawcę lub tytuł czasopisma. Baza ta zawiera polityki wydawców wobec deponowania prac w otwartych repozytoriach instytucjonalnych. Wielu wydawców zgadza się na taki depozyt.

6. Czy moja praca jest chroniona w repozytorium?

   TAK. Repozytorium z założenia jest otwarte tzn. wszystkie prace udostępnione są za darmo w Internecie zgodnie z wolą autorów ale w zakresie dozwolonego użytku, co znaczy, że są chronione prawem autorskim.

7. Czy mogę dać więcej swobód użytkownikom i czytelnikom mojej pracy?

   TAK. Do repozytorium zaimplementowaliśmy wolne licencje Creative Commons, które mają międzynarodowy charakter, są zrozumiałe na całym świecie. Jeśli autor chce dać więcej wolności odbiorcom swojej pracy, to może wybrać jedną z wersji i oznaczyć nią utwór.

8. Gdzie są informacje o licencjach Creative Commons?

   Informacje o tych licencjach znajdują się na stronach polskiego oddziału tej międzynarodowej organizacji http://creativecommons.pl/poznaj-licencje-creative-commons/, która opracowała ich modele. Polski oddział CC działa przy Centrum Cyfrowym w Warszawie.

9. Czy wolno mi zdeponować moją pracę w repozytorium, jeśli ma wielu autorów?

   TAK, ale należy pozyskać ich zgody, wystarczy e-mailowe. Zwykle współautorzy rozumieją potrzebę deponowania prac we własnym repozytorium. Przekazywanie prac do repozytorium odbywa się na zasadzie licencji niewyłącznej, która nie wymaga pisemnej formy.

10. Jak wyglądają prawa UMK do treści wytworzonych w ramach pisania sylabusów, prac licencjackich, dyplomowych, doktorskich itd.?

    Odpowiedz na to pytanie znajduje się w Regulaminie ochrony, nabywania i korzystania z Dóbr Intelektualnych i Projektów Racjonalizatorskich na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w § 8 Postanowienia dotyczące praw autorskich:

    1. Twórcy przysługują autorskie prawa osobiste oraz majątkowe do utworów pracowniczych zgodnie z poniższymi postanowieniami regulaminu.
    2. Autorskie prawa majątkowe do utworów, w tym utworów naukowych, przysługują twórcy, z zastrzeżeniem dalszych § 8 ust. 4 - 15 regulaminu.
    3. Twórca może opublikować lub w inny sposób rozpowszechniać utwór naukowy na podstawie umowy zawartej z osobą trzecią lub samodzielnie (w szczególności poprzez umieszczenie utworu w Repozytorium UMK lub Portalu Edukacyjnym UMK), jeśli ujawnienie takiego utworu i zawartych w nim wyników badań nie doprowadzi do pozbawienia ochrony prawnej innych pracowniczych dóbr intelektualnych (albo nie 6 uniemożliwi jej uzyskania), do których zgodnie z regulaminem prawo do uzyskania praw wyłącznych przysługuje UMK. Twórca zobowiązany jest do umieszczania obok swojego nazwiska pełnej nazwy UMK.

11. Czy mogę umieścić w repozytorium swój doktorat, dostępny przecież w Bibliotece Uniwersyteckiej w formie drukowanej, jeśli jego zredagowana wersja została też wydrukowana w zewnętrznym wydawnictwie?

    Wskazane jest żeby doktoraty bronione na UMK znajdowały się w repozytorium UMK. Korzystniej jest, by zdeponował go w formie PDF autor, ponieważ wówczas nie ma konieczności podpisywania umowy licencyjnej, w systemie jest oświadczenie woli. Jeśli jednak doktorat został już opublikowany, należy przejrzeć umowę z wydawnictwem i sprawdzić zawarte w niej warunki, czy pozwalają one na archiwizację doktoratu w repozytorium.

Więcej informacji prawnych w książce dr Krzysztofa Siewicza: "Otwarty dostęp do publikacji naukowych. Kwestie prawne". Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012. ISBN 978-83-235-0959-2

Odpowiedzi na pytania opracowała Bożena Bednarek-Michalska z Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu.

Toruń, styczeń 2013