Tomizm biblijny

Abstract

W ramach czasopisma „Biblica et Patristica Thoruniensia” otwieramy nową sekcję poświęconą tomizmowi biblijnemu, w której będą zamieszczane artykuły i studia odkrywające biblijny profil teologii Tomasza z Akwinu, jego metodę egzegetyczną i interpretację poszczególnych tekstów Pisma Świętego. Komentatorska aktywność Akwinaty nie rodzi się z próżni, ale z zakorzenienia w patrystycznym dziedzictwie egzegetycznym, z którym wchodzi w twórczy dialog i z którego potrafi wydobyć światło potrzebne do rozumienia wyzwań i pytań swej własnej epoki. Wśród zadań teologa, znamiennie nazywanego w średniowieczu Magister in Sacra Pagina , na pierwszym miejscu znajdowała się przecież lectio , a więc czytanie autorytatywnego tekstu, którym była przede wszystkim Biblia, dopiero później przychodziła disputatio , najbardziej kojarzona z średniowieczną metodą dydaktyczną oraz wieńcząca proces nauczania praedicatio , kaznodziejstwo. Nie chodziło o proste odczytywanie tekstu, zwykłe zapoznawanie z treścią, ale świadome zakorzenianie refleksji teologicznej w podstawowym źródle, skoro wiara chrześcijan opiera się – jak mówił Tomasz – na objawieniu udzielonym prorokom i Apostołom, a przekazanym w kanonicznym Piśmie Świętym. Biblijna lectio Akwinaty, którą możemy obserwować w jego komentarzach do Księgi Izajasza czy Jeremiasza, właściwa dla bakałarza biblijnego na średniowiecznym uniwersytecie, to uważna lektura tekstu biblijnego, swoiste „współrzędne” dla całej teologii, wyjątkowe środowisko, w którym w pełni zrozumiałe stają się terminy i historia zbawienia. To w ramach tej lectio odkrywa się wszystkie sensy Pisma Świętego, od dosłownego po duchowy, który jest właściwym celem Pisma.