Zbudujemy wam elektrownię (atomową!). Praktyka oceny technologii przy rozwoju energetyki jądrowej w Polsce

Abstract

Plan budowy w Polsce elektrowni atomowych jest wyzwaniem nie tylko w wymiarze technologicznym czy inwestycyjnym, ale także społecznym. Związany jest z kontrowersjami o charakterze politycznym, gospodarczym, kulturowym i ideologicznym. Przygotowywanie Programu Polskiej Energetyki Jądrowej, rozpoczęte przez rząd w 2009 roku, stanowi zatem istotne wyzwanie z zarządzania zmianą społeczno-technologiczną. Celem artykułu jest spojrzenie na realizację programu jądrowego z perspektywy nurtu społecznego współzarządzania technologią (technology governance), którego główny element stanowi system oceny technologii (technology assessment). Zadaniem systemu oceny technologii jest umożliwienie przeprowadzenia kompleksowej, wielowymiarowej ewaluacji wdrażanych innowacji technologicznych (szczególnie tych wywołujących kontrowersje społeczne), uwzględniającej interesy i opinie różnych grup społecznych. Głównym problemem jest pytanie o to, jaki model oceny technologii wykorzystywany jest przy realizacji Programu Polskiej Energetyki Jądrowej. W pierwszej części artykułu zaprezentowane zostały kontekst technology governance i główne modele oceny technologii: od eksperckiego do partycypacyjnego; w drugiej części zastosowano te narzędzia do analizy sposobu wdrażania w Polsce energetyki jądrowej.