Refleksy myśli politycznej Józefa Piłsudskiego oraz Romana Dmowskiego w powojennych koncepcjach polskiej polityki wschodniej

Abstract

Celem artykułu jest analiza miejsca myśli politycznej Józefa Piłsudskiego oraz Romana Dmowskiego w powojennych koncepcjach polskiej polityki wschodniej. Autorka w pierwszej kolejności porównuje stanowiska obu polityków odnośnie do kluczowych zagadnień z początków XX wieku. Badaniu poddano stosunek polityków do Rosji i Niemiec przed i w trakcie I wojny światowej, do granic i ustroju terytorialnego odradzającej się Rzeczypospolitej, do jej polityki zagranicznej po odzyskaniu niepodległości, a także do niepodległości mniejszych narodów byłego imperium Romanowów. Następnie autorka analizuje założenia polskiej polityki wschodniej w dobie PRL oraz III RP odnajdując refleksy poglądów wymienionych powyżej polityków: w oficjalnej polityce władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, myśli politycznej „londyńskiej” emigracji oraz kręgów paryskiej „Kultury”, a także koncepcji polsko-ukraińskiego partnerstwa strategicznego, „wschodniego wymiaru” UE oraz tzw. koncepcji neorealistycznej.

The purpose of this article is to analyze the impact of political thought of Jozef Pilsudski and Roman Dmowski in the post-war Polish eastern policy concepts. The author first compares the positions of the two politicians with regard to the key issues of the early twentieth century. Text analyzes the ratio of the politicians to Russia and Germany before and during World War I, the borders and territorial system of the reborn Poland, foreign policy after restoring independence, as well as to the independence of smaller nations of the former Romanovs’ empire. Then the author analyzes the assumptions of Polish eastern policy in the era of the Peoples Republic of Poland (PRL) and the Third Republic of Poland (III RP) by finding reflections of Pilsudski’s and Dmowski’s views in the official policy of PRL’s authorities, the political thought of "London" emigration, and circles of Paris "Culture", as well as in the concept of Polish -Ukrainian strategic partnership, the concept of the "eastern dimension" of the EU and the so-called neo-realistic concept.