Aktywność i głos osób z dysfunkcjami sensorycznymi na portalach społecznościowych. Raport z badań netnograficznych

Abstract

Portale społecznościowe stają się ważnym narzędziem komunikacji dla osób z niepełnosprawnościami, mogą być także dobrym źródłem wiedzy dla pracowników socjalnych. Social media jako kluczowy obszar współczesnej kultury wizualnej mogą wzmacniać podmiotowość oraz inkluzję społeczną osób z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Celem prezentowanych badań wirtualnych prowadzonych od marca 2021 do lipca 2021 było uzyskanie odpowiedzi na główne pytanie badawcze: jakie treści związane z wyrażaniem siebie prezentują na portalach społecznościowych osoby z dysfunkcjami sensorycznymi? Dodatkowo postawiono szczegółowe pytania badawcze: w jaki sposób przedstawiane treści podejmują tematykę związaną z inkluzją społeczną? Jakie korzyści mogą osiągnąć pracownicy socjalni dzięki obserwacji kont prowadzonych na portalach społecznościowych przez osoby z dysfunkcjami wzroku i słuchu? By przeanalizować obecność osób z dysfunkcjami wzroku i słuchu na portalach społecznościowych, skorzystano z połączenia trzech metod badań jakościowych: przeszukiwania źródeł wtórnych, netnografii oraz studium przypadku. Przyjęto emiczną perspektywę analiz danych i generowania kategorii. Analiza zebranego materiału pozwoliła na wyodrębnienie dziewięciu głównych kategorii tematycznych treści publikowanych przez osoby z dysfunkcjami sensorycznymi na portalach społecznościowych: codzienność, informacje medyczne, nowoczesne technologie, formy wsparcia, tabu, humor, aktywność społeczna, relacje, czas wolny. Kategorie zostały wygenerowane w drodze kodowania i kategoryzacji w perspektywie emicznej. Analiza pozwoliła również na wykazanie, że wiele poruszanych treści odnosi się do idei inkluzji społecznej osób z dysfunkcjami sensorycznymi. W artykule wskazano także szereg korzyści z obserwacji portali społecznościowych dla pracowników socjalnych w ich praktyce zawodowej.