Opłaty i kary za korzystanie ze środowiska – aspekty finansowo-prawne

Abstract

Fees and penalties for use of the environment, regulated by the Environmental Protection Act, are legal structures related with each other. These are the four basic fees (for the emission of gases or dust into the air, the discharge of sewage, for water drawing and for storage of waste), as well as increased fees and penalties. Fees and penalties for use of the environment are separate institutions in relation to other categories of public revenues (taxes, fees for services). These are the payments for use directly the components of the environment (e.g. air, water). They constitute public burden for the use of the environment, which the state legislature imposes on entities using the environment. Their aim is to limit the use of the natural environment and the accumulation of funds for financing the tasks in the area of environmental protection.

Opłaty i kary za korzystanie ze środowiska – uregulowane w ustawie Prawo ochrony środowiska – są konstrukcjami prawnymi wzajemnie ze sobą powiązanymi. Występują cztery opłaty podstawowe (za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, za wprowadzanie ścieków, za pobór wód, za składowanie odpadów), a także opłaty podwyższone i kary pieniężne za korzystanie ze środowiska. Płatności te odnoszą się do różnego rodzaju korzystania z zasobów środowiska i do różnego stopnia naruszeń związanych z tym korzystaniem. Opłaty i kary za korzystanie ze środowiska są to kategorie odrębne w stosunku do pozostałych kategorii dochodów publicznych (podatków, opłat). Są obowiązkowymi płatnościami za korzystanie wprost z poszczególnych elementów i składników środowiska, np. z powietrza, wody. Stanowią przymusowe publiczno-prawne daniny za korzystanie ze środowiska, które ustawodawca państwowy nakłada na podmioty korzystające ze środowiska, zarówno w celu ograniczania tego korzystania, jak i w celu gromadzenia środków na finansowanie zadań z zakresu ochrony środowiska. Znaczenie tych opłat i kar będzie wzrastać, środowisko i jego elementy są bowiem dobrem bardzo cennym, ograniczonym, podlegającym coraz większej ochronie.