Kooperatywne zachowania państw – ewolucja w czasie

Abstract

Artykuł poświęcony został historycznej ewolucji kooperatywnych zachowań państw. Analizując kolejne epoki posłużono się metodą porównawczą, koncentrując się na typowych dla owego czasu przejawach unilateralizmu i multilateralizmu. W rezultacie określono, że 1) okres od dziejów antycznych do pokoju westfalskiego zdominowany został przez samowystarczalne imperia i układy promieniste; 2) w latach 1648-1882 górowały płynne sojusze klasyczne; 3) okres od zawarcia Trójprzymierza do końca zimnej wojny charakteryzowały permanentne organizacje międzyrządowe 4) zaś najbardziej reprezentatywne zachowania kooperatywne okresu postzimowojennego to: szczyty, partnerstwa strategiczne oraz integracyjna organizacja ponadnarodowa.

The article is devoted to the historical evolution of states’ cooperative behavior. To determine the typical for each historical period patterns of unilateralism and multilateralism the comparative method was used. As a result, the author come to a conclusion that: 1) the period from ancient history to the Peace of Westphalia was dominated by self-sufficient empires and solar-type of arrangements, 2) between 1648-1882 prevailed classic alliances of fluid nature 3) the period from the conclusion of the Triple Alliance to the end of the Cold War was characterized by permanent intergovernmental organizations 4) and the most representative cooperative behaviors of the contemporary period are: summits, strategic partnerships and supranational organization.