Analiza spektralna procesów inflacyjnych w Polsce w latach 2003–2022. Ocena wpływu zmian cen ropy naftowej i gazu ziemnego

Abstract

Obserwowane w ostatnich 2–3 latach procesy inflacyjne w gospodarce polskiej tłumaczone są przez decydentów jako procesy zewnętrzne i niezależne od metod zarządzania makroekonomicznego oraz od sposobów ich przeciwdziałania. Decydenci wskazują, że na obserwowane procesy inflacyjne w Polsce duży wpływ mają ceny ropy naftowej i gazu ziemnego. Celem opracowania jest odpowiedź na następujące pytania: Czy zmiany cen ropy naftowej i gazu ziemnego są przyczyną zmian poziomu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w Polsce? W jakim stopniu zmiany cen surowców ropy i gazu wyprzedzają zmiany wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) i mogą stanowić barometr procesów inflacyjnych? Wykorzystano test przyczynowości Grangera i analizę spektralną, szacując koherencję i kąt fazowy. Wyniki badań empirycznych za okres od stycznia 2003 r. do grudnia 2022 r. wskazują, że cena ropy naftowej ma istotny wpływ na ceny usług transportowych i ceny w grupie usług rekreacja i kultura. Natomiast ceny gazu ziemnego nie mają bezpośredniego wpływu na wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych za wyjątkiem cen żywności.