Peculiarities and Errors in the Legends Attributed to Antioch Denarii of Pescennius Niger and of Septimius Severus

Loading...
Thumbnail Image

Date

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Muzeum Narodowe w Krakowie

Abstract

Denary Pescenniusza Nigra (bite od czerwca 193 do drugiej połowy 194 r.) oraz Septymiusza Sewera (bite we wschodnich mennicach w latach 193–196/7) służyły głównie opłaceniu kampanii wojskowych. Znaczna część z nich, jak dowodzą podobieństwa stylistyczne oraz analogiczne legendy na denarach obydwu władców, pochodzi z tego samego warsztatu: albo Antiochii, albo ruchomej mennicy Nigra, przejętej przez Sewera. Na tę samą mennicę wskazują również błędy w legendach, które można podzielić na sześć grup: (a) grawer pominął jakąś literę (np. CERERI FRVFER na rewersie monet Nigra lub CE w tytulaturze Sewera); (b) nie wyrył w stemplu całej litery, lecz jedynie jej część (np. MONETAE AVC na rewersie denarów Nigra lub POMA AETERNA na rewersie monet Sewera); (c) grawer wyrył o jakąś literę za dużo (np. IVSTI w tytulaturze awersu monet Nigra lub SAECVLL(i) FELLICIT(as) na rewersie denarów Sewera); (d) przestawił litery (np. ACES w legendzie awersu denarów pierwszego i OCS w tytulaturze drugiego z cesarzy); (e) wyrył inną literę, niż powinna być w danym wyrazie łacińskim (np. błąd logiczny CELERI FRVGIFER(ae) na rewersie denarów Nigra lub BONI EVENTVC na rewersie monet Sewera); w ostatnim z wyróżnionych typów (f) grawer popełnił kilka wymienionych wyżej błędów w jednej legendzie jednocześnie (np. CELERI FRFRF na rewersie denara Nigra). Osobną grupę stanowią nietypowe formy skrótowe niepoświadczone dla monet bitych w Rzymie lub poświadczone jedynie dla nielicznych typów, zwłaszcza A(ugustus) i AV(gustus) w tytulaturze na awersach denarów Nigra oraz CA(esar) i CAE(sar) w tytulaturze Sewera. Zarówno wspomniane błędy i skróty, jak też liternictwo wskazują, że produkcję denarów na użytek wojska najpierw Pescenniusza Nigra, a następnie Septymiusza Sewera powierzono mincerzom wytwarzającym wcześniej monetę lokalną z greckimi legendami i zwykle o większej średnicy, ułatwiającej właściwe rozplanowanie legend. Obecny stan wiedzy nie pozwala jedynie rozstrzygnąć, czy owe denary bili tylko dotychczasowi antiochijscy wytwórcy tetradrachm, czy również rytownicy sprowadzeni z innych ośrodków Syrii i/lub Azji Mniejszej, których udział w produkcji zdaje się sugerować mnogość wariantów stempli oraz równoległe występowanie legend zawierających rozmaite błędy i inne osobliwości.

Description

Keywords

Septimius Severus, Pescennius Niger, denarius, Antiochia, Emesa, Coin legends, Imperial Roman coins

Citation

Notae Numismaticae / Zapiski Numizmatyczne, VIII (2013), pp. 125-141

Collections

Endorsement

Review

Supplemented By

Referenced By

Creative Commons license

Except where otherwised noted, this item's license is described as CC0 1.0 Universal