Oby vs. niech. Od chcenia do działania

Abstract

Przedmiotem analiz w artykule są właściwości semantyczne wyrażenia oby, rozpatrywane na tle innych leksykalnych wykładników optatywności, mianowicie wyrażeń niech oraz żeby. Wskazane zostały następujące komponenty treści jednostki oby, różnicujące opisywane wyrażenia: a) możliwość wystąpienia danego stanu rzeczy i jego zależność od woli mówiącego (por. żeby), b) przedmiotem chcenia są pozytywne konsekwencje danego stanu rzeczy (por. mieć nadzieję, że_), c) dopełnieniem chcianego stanu p (tzn. nie p) jest inny stan rzeczy, który przez mówiącego oceniany jest jako niedobry (por. niech). Wyrażenie niech służy do wyrażenia gotowości mówiącego do działania, by stało się to, o czym mowa, natomiast za pomocą oby mówiący wyraża nadzieję, by dany stan rzeczy miał miejsce.