Faktycznie i rzeczywiście – operacje na wiedzy i ich leksykalizacja

Abstract

In the first part of the article, I describe semantic features of Polish particles faktycznie and rzeczywiście. Next, I analyze three classes of factive epistemic particles: 1) assertive faktycznie, rzeczywiście, 2) excluding naprawdę, autentycznie, 3) polem ical tak naprawdę, w rzeczywistości, as well as, their possible uses in the context of knowledge, namely, their topicalization, focalization and eliminatory contrasting. In the final part of the article, I make the hypothesis that these operations are lexicalized as units in the language system, i.e. naprawdę (cf. focalization), w rzeczywistości (cf. eliminatory contrasting). W pierwszej części artykułu opisuję właściwości semantyczne polskich partykuł faktycznie i rzeczywiście. Następnie analizuję trzy klasy faktywnych partykuł epistemicznych: 1) potwierdzające faktycznie, rzeczywiście, 2) wykluczające naprawdę, autentycznie, 3) polemiczne tak naprawdę, w rzeczywistości oraz ich możliwe użycia w kontekście wiedzy, mianowicie ich stematyzowanie, zrematyzowanie oraz kontrastowanie eliminacyjne. W końcowej części artykułu stawiam hipotezę, że te operacje są zleksykalizowane w systemie języka jako jednostki naprawdę (por. rematyzacja) czy w rzeczywistości (por. kontrastowanie eliminacyjne).