Retoryczność platońskiej "Obrony Sokratesa"

Abstract

Platońska Obrona Sokratesa zajmuje wyjątkowe miejsce w twórczości Platona. Niewątpliwie stwarza ona wiele pytań dotyczących daty powstania i jego okoliczności, oryginalności zawartych w niej treści oraz wierności z mową obronną samego Sokratesa. Jest ona jednak ogromnie interesująca również z tego względu, że jako mowa obronna – a właściwie trzy mowy obronne - należy do pewnej tradycji, która na zawsze związana została z sofistyką. Fakt ten ma wielkie znaczenie, gdy zważy się, iż Platon, konstruując ten cykl mów, wkracza w dziedzinę, która jest domeną głównych filozoficznych przeciwników – zarówno Sokratesa, jak i samego Platona. Z perspektywy późniejszych tekstów Platona oraz przedstawianej w nich sokratejskiej, jawnej niechęci do posługiwania się sztuką retoryczną, interesujące jest podjęcie rozważań na temat tego, w jaki sposób Platon buduje Sokratesową apologię. Określenie intertekstualnego tła platońskiej Obrony Sokratesa, odniesienie jej do retorycznej tradycji owych czasów, wskazanie nawiązań konstrukcyjnych, treściowych i filozoficznych może być pomocne w rekonstrukcji platońskiej wizji retoryki i jego stosunku do sofistyki.