Rola wyobraźni w Hume’owskiej nauce o naturze ludzkiej. Od teorii poznania do etyki i estetyki

Abstract

The aim of the article is to present the role of associations in Hume’s science of human nature. I analyse this issue with reference to his epistemological, ethical and aesthetical deliberations. Hume was the first thinker who made so wide use of associations in his description of the most important spheres of human activities, and, as we find in all his philosophical writings, was convinced that it was his greatest achievement. Referring to the ways in which imagination joins ideas, Hume was able to explain its mechanisms as a part of his model of human nature.Celem niniejszego artykuły jest przedstawienie roli związków kojarzeniowych wyobraźni w Hume`owskiej nauce o naturze ludzkiej. Zagadnienie to analizuję na gruncie jego rozważań teoriopoznawczych, etycznych i estetycznych. Hume był pierwszym myślicielem, który tak szeroko próbował wykorzystać asocjacjonizm do opisu najważniejszych sfer aktywności ludzkiej, a przy tym był przekonany, że jest to jego największe naukowe osiągnięcie. Wskazanie na sposoby, w jakie wyobraźnia łączy ze sobą poszczególne idee, pozwoliło mu wyjaśnić mechanizmy nią rządzące jako część jego modelu ludzkiej natury.