Arabscy chrześcijanie wobec fatum. ‘Abdallāh ibn al-Faḍl al-Anṭākī i jego traktat «O obaleniu wyroku gwiazd»

Abstract

'Abdallāh ibn al-Faḍl al-Anṭākī jest jednym z najbardziej płodnych pisarzy Kościoła Melchickiego tworzącego w granicach kalifatu Abbasydów. Spośród setek jego różnych tekstów, "O obaleniu wyroków gwiazd" zasługuje na naszą uwagę ze względu na znaczenie tego zagadnienia. W pięciu krótkich częściach traktatu autor stara się wyjaśnić swoje nauczanie w sprawie fatum, które było wówczas przedmiotem dyskusji pośród chrześcijan. Ibn al-Faḍl popiera swoją argumentację na myśli patrystycznej, przeważnie wypracowanej przez Jana Chryzostoma. Wśród źródeł traktatu znajdujemy wyraźne odniesienie do starożytnych pisarzy, takich jak Galen, i muzułmańskich filozofów tamtych czasów. Celem artykułu jest omówienie pochodzenia arabskiego chrześcijańskiego nauczania o fatum i dostarczenie polskim czytelnikom pierwszego polskiego tłumaczenia tego tekstu.

The Arab Christian Teaching on Fate. ‘Abdallāh ibn al-Faḍl al-Anṭākī and his Treatise 'Refutation of the Sentences of the Stars'. ‘Abdallāh ibn al-Faḍl al-Anṭākī is one of the most prolific writers of the Melkite Church within the confines of the Abbasid Caliphate during its mid period. From among hundreds of his various texts the Refutation of the sentences of the stars merits our attention due to its unceasing relevance. In short five sections of the treatise the author attempts to clarify his teaching on the issue of fate that continues to be discussed among the Christians at the time. Ibn al-Faḍl supports his exposition on the Patristic thought on fate, mostly elaborated by John Chrysostom. Among the sources of the treatise, we also find an explicit reference to the Ancient writers, like Galen, and Muslim philosophers of the time. The paper aims to discuss the origin of Arab Christian teaching on fate and to deliver to the Polish reader its first Polish translation.