Paradygmaty w perspektywie zmian społecznych. Zarys problemu

Abstract

The article is an attempt to present trends in contemporary social researches, with particular focus on educational research. The basis for discussion are paradigms that are examined from three perspectives: stabilization, change and utility. I make use of example of a personal struggle with the dilemma of associated with adequacy of research in the positivist paradigm, but in case of humanistic and postmodern return. One solution to this dilemma is to appeal to purpose of researches and utility of adopted perspective in relation to ontology and epistemology phenomenon.

Artykuł podejmuje próbę zarysowania tendencji we współczesnych badaniach społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem badań pedagogicznych. Podstawą rozważań są paradygmaty, jako podstawa tworzenia wiedzy, które rozpatruję z trzech perspektyw: stabilizacji, zmiany oraz użyteczności. Posługuję się przykładem osobistych zmagań nad dylematem związanym z adekwatnością badań prowadzonych w paradygmacie pozytywistycznym, ale w sytuacji zwrotu humanistycznego i postmodernistycznego. Jednym z rozwiązań powstałego dylematu jest odwołanie się do celu badań i użyteczności przyjętej perspektywy w stosunku do ontologii i epistemologii zjawiska.