Legalność tzw. paragrafu norweskiego z 1536 roku w świetle postanowień norwesko-duńskiego traktatu unijnego z 1450 roku

Abstract

The aim of this study is to demonstrate that the roules of the The King’s Christian III valghandfastning issued in 1536, known in historiography as „Norwegian paragraph”, was contrary to the the Bergen Treaty of 1450. This document, which is an act of the Union, contain regulations, according to which Denmark and Norway were to remain – on an equal rights – in personal union. Handfastning issued in 1536, changed Norway into a D anish province. As a result the Norwegian statehood was abolished and the rules of Bergen Treaty were broken. According to the author opninion, the Union roules issued in 1450, could not be replaced by unilateral act of the King, as the handfastning was. The King Christian III actions were inconsistent with the binding law.

Celem pracy jest wykazanie, że postanowienia kapitulacji wyborczej ( handfastning ) krola Chrystiana III z 1536 roku, zwane w historiografii „paragrafem norweskim”, stoją w sprzeczności z tzw. traktatem bergeńskim z 1450 roku. Dokument ten, będący aktem unijnym, zawierał regulacje, zgodnie z ktorym Dania i N orwegia miały odtąd pozostawać ze sobą na rownych prawach w unii personalnej. Krolewska kapitulacja z 1536 roku sprowadzała natomiast Norwegię do roli duńskiej prowincji, co w praktyce oznaczało likwidację norweskiej państwowości i złamanie reguł bergeńskich. Zdaniem autora postanowienia unijne z 1450 roku nie mogły zostać zastąpione przez jednostronny akt krolewski, jakim był handfastning , a działanie krola Chrystian III było niezgodne z obowiązującym wowczas prawem.