Deportacje ludności polskiej z terenów wschodniej Rzeczpospolitej w latach 1940-1941

Abstract

Niniejszy artykuł opisuje proces deportacji ludności przeprowadzony przez władze ZSRR w latach 1940-1941 na ziemiach polskich znajdujących się pod okupacją sowiecką tzw. Kresach Wschodnich po 17 września 1939 roku. Z różnych danych wynika, że represjom poddano od 350 tys. do nawet 1,2 mln obywateli II Rzeczpospolitej, którzy zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów i wywiezieni w odległe tereny sowieckiej Rosji m.in. na Syberię i do Kazachstanu. Tam poddani zostali ciężkiej przymusowej pracy. Ich sytuacja zmieniła się dopiero po ataku III Rzeszy na ZSRR, która miała miejsce 22 czerwca 1941 roku. Zwolnieni z obowiązków nałożonych przez okupanta obywatele II RP szukali pomocy w miejscach tworzenia się polskiej armii w ZSRR, a część z nich została potem ewakuowana do Iranu skąd trafili do Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i innych państw świata. Szczególną uwagę zwrócono zarówno na wytyczne zawarte w dokumentach NKWD jak i wspomnienia wysiedleńców zawierające faktyczny obraz procederu, któremu zostali poddani. Analizie poddane zostały poszczególne etapy procesu deportacyjnego począwszy od sporządzania list wysiedleńców i pierwszych dni po wyrzuceniu z domów poprzez trwającą kilka tygodni ciężką podróż, a skończywszy na opisie katorgi na terenach wschodnich ZSRR. Praca zawiera informacje dotyczące różnych elementów życia wysiedleńców m.in. ciężkiej pracy, walki z chorobami, zmagań o żywność, a także kultywowania narodowych tradycji, życia religijnego czy kulturalnego.

This article describes deportation of Polish population during The Second World War. The deportation carried out by authorities of Soviet Union in years 1940-1941. Soviet Union invaded Poland on 17 september 1939 years and occupied 52,1 percent of Polish lands. During Soviet occupation evicted about from 350.000 to 1,2 million polish people. Polish people had to leave their homes. The Soviets deported polish citizens to Kazakhstan and Siberia. Polish citizens had to work hard there. The situation of Polish people was better after of the attack Third Reich on the USSR. They didn’t have to work hard and they could look for help. Polish civilians found help among Polish soldiers in USSR. They were evacuated with soldiers to Iran. Polish people couldn’t come back to Poland because the soviets were very dangerous. Poles had to leave to The United States, Great Britain and others countries. The article pay attention to the process of deportation according to instructions NKVD and memories of Polish citizens. Especially describes different things bound up of the polish deported for example their work hard, struggle with diseases, worry about food, culture, religion and so on.