Inkluzja zamiast ekskluzji – wolontariat szansą na udany powrót do społeczeństwa osób odbywających karę pozbawienia wolności

Abstract

Kara pobawienia wolności ma poprzez izolację sprawcy, doprowadzić do jego zmiany i wykształcenia w nim umiejętności funkcjonowania w społeczeństwie, w zgodzie z obowiązującymi normami (nie tylko prawnymi, ale również moralnymi, społecznymi). Cel ten trudno zrealizować w praktyce, zwłaszcza że warunki zakładu karnego nie sprzyjają poprawie osób w nich przebywających. Co więcej, na skutek więziennej izolacji mamy zwykle do czynienia z niemal całkowitą ekskluzją byłych skazanych, czyli wykluczeniem społecznym, prowadzącym w rezultacie do ich marginalizacji i wyłączenia z głównego nurtu życia społecznego. Powodem takiej postawy są stereotypy oraz brak wiedzy i kontaktu z osobami pozbawionymi wolności. Problem pogłębia dodatkowo fakt, iż zakładowa resocjalizacja opiera się głównie na izolacji więźniów, czyli odseparowaniu ich od wolnej części społeczeństwa. Założenie, że zmiana osoby ma się dokonać wyłącznie przez izolację w warunkach zamkniętych, wydaje się być jednak błędne, bowiem większość skazanych, wcześniej czy później, powróci do społeczeństwa. Należy zatem podejmować działania inkluzji społecznej, które pomogą ten powrót im ułatwić. Odpowiedzią na powyższy postulat zdaje się być wolontariat, a zwłaszcza wolontariat hospicyjny więźniów. To nowatorskie narzędzie resocjalizacji, które wykorzystując aktywność osadzonych na rzecz społeczności lokalnych, stwarza okazję do poznania skazanych z zupełnie innej strony–jako osób, które chcą zmienić swoje życie i zasługują na szansę, by mogli to zrobić.