„Parasol noś i przy pogodzie”. Wspomnienie o Remigiuszu Kwiatkowskim (1884–1961) i jego zainteresowaniach (nie tylko) aforystyką „krainy Wiśniowego Drzewa”

Abstract

Wypływające z fin de siècle’owskiego doświadczenia kryzysu poznawczego pragnienie odkrywania obcego, innego… egzotycznego, skłaniało do refleksji nad możliwościami synkretyzmu różnych tradycji i otwarcie się na komunikację interkulturową. Myśl ta wyrażała się choćby w słowach łacińskiej sentencji Ex Oriente lux akcentującej ówczesne literackie i artystyczne zainteresowania szeroko pojmowanym Wschodem. Ważnym miejscem na mapie Orientu w okresie Młodej Polski była Japonia, która od drugiej połowy XIX wieku przestała być jedynie odległą i odizolowaną krainą na peryferiach Azji, a wzbudzała zachwyt świeżością i oryginalnością swojej kultury. Inspiracje „japonizmem” opartym na drzeworycie ukiyoe i japońskim teatrze, które znalazły się w sferze zainteresowania nie tylko zachodnich, ale również polskich kręgów artystycznych, zdominowały i wpłynęły na kształt kanonów ówczesnej twórczości artystyczno-literackiej. Jednym z przedstawicieli tego bardzo licznego grona młodopolskich popularyzatorów orientalizmu, a w szczególności japonizmu, był Remigiusz Erazm Kwiatkowski – poeta, tłumacz, dziennikarz i autor znakomitych przedwojennych opracowań poświęconych szeroko rozumianemu Wschodowi, którego całokształt aktywności zawodowej i twórczości można byłoby scharakteryzować słowami „oddany służbie Rzeczypospolitej, zafascynowany Orientem”.