Przesłanki naruszenia zasady pomocniczości przez akty ustawodawcze Unii Europejskiej w świetle uzasadnionych opinii przyjętych przez Sejm i Senat RP.

Abstract

Niniejszy artykuł stanowi próbę swoistej rekonstrukcji definicji zasady pomocniczości w oparciu o treść uzasadnionych opinii stwierdzających naruszenie przez unijny akt ustawodawczy zasady pomocniczości, przyjętych przez Sejm i Senat RP po wejściu w życie Traktatu z Lizbony. Zdaniem Autorów należy wpierw poczynić spostrzeżenie, że funkcja strażnika zasady pomocniczości wykonywana przez izby parlamentu jako element tzw. „funkcji europejskiej” winna znaleźć stosowne konstytucyjne zakotwiczenie normatywne. Dopiero takie rozwiązanie stworzy bowiem podstawy dla efektywnej modyfikacji usytuowania ustrojowego Senatu RP w asymetrycznym modelu dwuizbowości polskiego parlamentu. Obecnie bez takiej regulacji na poziomie konstytucji Senat nie dysponując de iure funkcją kontrolną wobec rządu, wypełnia de facto zadania kontrolne wobec tegoż rządu, gdy idzie o realizację jego aktywności prawotwórczej na forum unijnym. Autorzy zwracają uwagę, że podnoszone przez obie izby polskiego parlamentu zarzuty dotyczą zarówno zagadnień o charakterze materialnym, związanych z występującymi trudnościami w odróżnieniu potencjalnego naruszenia zasady legalności od naruszenia zasady pomocniczości oraz nowym systemem aktów delegowanych i wykonawczych Komisji, jak też zagadnień o charakterze stricte proceduralnym, wynikających z niedostatecznego uzasadniania projektów unijnych aktów ustawodawczych w zakresie ich zgodności z zasadą pomocniczości. W podsumowaniu Autorzy zwracają także uwagę na potrzebę wypracowania przez parlamenty narodowe, w tym Sejm i Senat RP, wspólnej interpretacji zasady pomocniczości. Doprecyzowanie proceduralnych aspektów stosowania i przestrzegania zasady pomocniczości może bowiem pozwolić