Zapiski rodzinne Jakuba Lubbego jako świadectwo życia kramarzy w Gdańsku u schyłku XV wieku

Abstract

The family notes of Gdańsk stall-holder Jakob Lubbe were wrongly referred to as a family chronicle. The new critical analysis of the manuscript shows that notes copied by Lubbe’s descendant – a Dominican Martin Gruneweg – came originally from the trade book kept by Jacob. This fact put Jacob Lubbe’s notes in a new light. They constitute a kind of self-testimony which represent a stream of conscience on the world. The notes which were analysed concerned mainly the family and religiousness of Jakob. Lubbe’s notes allow us also to learn about his subjective perception of the social roles played by him – roles of a stepfather, husband, senior guild member, a member of a parish and the city community. Jacob’s notes show how family problems and professional issues interwove in the merchant house of this Gdańsk stall-holder.

Zapiski rodzinne gdańskiego kramarza Jakuba Lubbego niesłusznie dotąd zwano w literaturze kroniką rodzinną. Jak pokazują nowe, krytyczne analizy rękopisu, notatki odpisane przez potomka Lubbego, dominikanina Martina Grunewega, pochodziły z księgi handlowej prowadzonej przez Jakuba. Ten fakt stawia zapiski Jakuba Lubbego w nowym świetle. Należą one do typu samoświadectw ukazujących nieuświadamiany sposób postrzegania świata i wyobrażeń o nim. Analizie poddane zostały najliczniejsze tematyczne grupy zapisek dotyczące głownie rodziny i religijności Jakuba. Notatki Lubbego pozwalają poznać subiektywny sposób widzenia pełnionych przez niego ról społecznych – przybranego ojca, męża, kupca, starszego cechowego, członka parafii i wspólnoty miejskiej. Zapiski Jakuba ukazują nieustanne przeplatanie się spraw rodzinnych i zawodowych gdańskiego kramarza, którego areną był kupiecki dom.