Prezentowane w opracowaniu rozważania zainspirowane zostały wprowadzeniem w dniu 2 września 2021 r. stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego, a następnie – po jego zniesieniu z dniem 2 grudnia 2021 r. – przeniesieniem fragmentu regulacji dotyczącej tego stanu na stałe do ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej (do przepisów o strefie nadgranicznej). W obu tych przypadkach (zarówno stanu wyjątkowego, jak i strefy specjalnej związanej z ochroną granicy państwowej) wprowadzony został zakaz przebywania na określonym obszarze. Organy władzy publicznej doprowadziły zatem do płynnego przejścia w ramach reżimu publicznoprawnego od stanu nadzwyczajnego do strefy specjalnej. W konsekwencji pomimo zniesienia stanu wyjątkowego, w stosunku do analizowanego obszaru fragmentów województw podlaskiego i lubelskiego, część ograniczeń konstytucyjnych wolności i praw pozostała bez zmiany. Na kanwie powyższego w artykule podjęto próbę analizy zagadnienia tożsamości i różnic zachodzących pomiędzy obszarami objętymi stanami nadzwyczajnymi a obszarami, na których ustanowiono strefy specjalne, w tym także próbę odpowiedzi na pytanie – czy obszary objęte stanami nadzwyczajnymi powinny być uznawane za strefy specjalne w prawie administracyjnym.
The considerations presented in the study were inspired by the introduction of a state of emergency in part of the Podlaskie Voivodeship and part of the Lubelskie Voivodeship on September 2, 2021, and then – after its abolition on December 2, 2021 – the permanent transfer of a part of the regulation concerning this state to the Act of October 12, 1990 on the protection of the state border (regulations on the frontier zone). In both cases (both the state of emergency and the special zone related to the protection of the state border), a ban on staying in a specific area was introduced. Thus, the organs of public authority led to a smooth transition under the public-law regime from the state of emergency to a special zone. As a consequence, despite the lifting of the state of emergency, in relation to the analyzed area of parts of the Podlaskie and Lubelskie voivodeships, some constitutional restrictions on freedoms and rights remained unchanged. On the basis of the above, the article attempts to analyze the issue of identity and the differences between areas covered by a state of emergency and areas where special zones have been established, including an attempt to answer the question – whether areas subject to states of emergency should be recognized as special zones in administrative law.
