Abstract:
Tematem niezwykle istotnym w refleksji nad powołaniem diakona stałego w Kościele w Polsce jest obecność jego żony. Diakonat stały, choć możliwy do przeżywania także w stanie bezżennym, dotyczy przede wszystkim mężczyzn żyjących w małżeństwie. Obecnie w Polsce na 31 diakonów stałych, którzy posługują w 8 diecezjach, tylko jeden przeżywa swoje powołanie jako celibatariusz.
W Kościele w naszym kraju zaczynamy zbierać pierwsze doświadczenia roli i miejsca żony w powołaniu męża i ojca, a jednocześnie duchownego, który pełni posługę diakona stałego . Nie mam wątpliwości, że na samym początku potrzebna nam jest przede wszystkim pewna wrażliwość i otwartość, aby te doświadczenia w ogóle zauważyć. Poza tym potrzebujemy nie tylko świadectw samych diakonów o ich małżonkach, ale przede wszystkim świadectw i refleksji żon diakonów stałych .
Podczas ostatnich rekolekcji, które przeżywali diakoni stali oraz osoby zainteresowane tym powołaniem w dniach 18-21 lipca 2019 roku w Wigrach, bardzo mocno wybrzmiał temat obecności żony w powołaniu diakona stałego. Wydaje się, że po przeszło 11 latach obecności w Kościele w Polsce diakonów stałych, zagadnienie to staje przed nami jako niezwykle ważne i zasługujące na poważne zainteresowanie. Dotyczy to na pewno diecezji, w których posługują już diakoni stali, ale nie tylko. Nie możemy chociażby zapominać o diecezjach, w których przygotowują się kandydaci do święceń. Żona odgrywa bowiem kluczową, można nawet rzec, fundamentalną rolę w przygotowaniu do święceń diakonatu, to ona wyraża na nie zgodę (bez zgody żony mąż nie możne otrzymać święceń), a następnie współuczestniczy w powołaniu swojego męża, diakona stałego. Jego powołanie, jest do pewnego stopnia, także i jej powołaniem.
Kluczową rolę w każdym małżeństwie, także i diakona stałego, odgrywa więź między małżonkami . Nie mamy wątpliwości, że jej jakość rzutuje na całe powołanie diakona stałego. To więź ma wpływ między inny mi na to, czy diakon stały będzie przeżywał swoje powołanie głównie w perspektywie życia osobistego, czy też uwzględni w nim żonę. To więź z żoną nadaje, zarówno konkretnej posłudze diakona stałego, jak i całościowemu jego powołaniu, wyjątkowy, małżeński rys.
Myślę, że nakreślona powyżej perspektywa, dla wielu osób w Kościele w Polsce, jest nie tylko nowa, ale i nawet niezrozumiała. Na żonę bowiem, a szerzej na rodzinę diakona, patrzy się przede wszystkim z perspektywy trudności i ograniczeń w jego posłudze. A może nawet jako na swoisty bagaż, który niesie on na sobie. W konsekwencji w żonie widzi się nawet przeszkodę w poważnym potraktowaniu powołania diakona stałego.
W niniejszym artykule odwołamy się do tekstów odnoszących się do żony diakona, czasami szerzej, do jego rodziny, które znajdujemy w Wytycznych dotyczących formacji, życia i posługi diakonów stałych w Polsce z 2015 roku . Przywołamy więc dokument przyjęty przez Konferencję Episkopatu Polski, który wyznacza ramy obecności diakona stałego w Kościele w Polsce. Zauważmy, że Wytyczne obowiązujące w naszym kraju zostały oparte o dwa główne dokumenty watykańskie odnoszące się do diakonatu stałego, które zostały opublikowane w 1998 roku: Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium (Wytyczne dotyczące formacji diakonów stałych) oraz Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium (Dyrektorium o posłudze i życiu diakonów stałych) .