Tradycje szlacheckie we współczesnej kulturze polskiej. Przybliżenia i perspektywy badawcze - WSTĘP

Abstract

Tradycje szlacheckie nie poddają się ani łatwym, ani jednoznacznym kategoryzacjom – prawdopodobnie z kilku powodów. Po pierwsze, występują one zarówno na obszarze kultury niematerialnej (m.in. w obyczajowości, literaturze pięknej, publicystyce), jak i materialnej (np. w architekturze). Po wtóre, podlegają różnorodnym mechanizmom: od mityzacji, przez racjonalizację, aż do kontestacji. Po trzecie, tradycje te są przywoływane w rozmaitych kontekstach: przy okazji debat o polskiej tożsamości narodowej, religijności, gościnności, polityce, stanowisku Polaków wobec prawa itd. Zamierzeniem niniejszej książki była próba interdyscyplinarnego ujęcia różnorodnych zjawisk świadczących o żywotności tradycji szlacheckich: za pomocą metod historycznych, etnologicznych, kulturoznawczych, filmoznawczych i literaturoznawczych. Efektem takiego podejścia jest tom składający się z artykułów dziesięciorga autorów prezentujących różne postawy metodologiczne.