Patrocinium publicum Juliusa Schottländera

Abstract

Julius Schottländer (1835-1911), postać często przywoływana przez historyków, historyków sztuki i architektury jest bez wątpienia postacią, której Wrocław zawdzięczał bardzo wiele w zakresie kształtowania nowego rodzaju struktur miejskich. Nie wiele możemy powiedzieć o dzieciństwie i młodości Juliusa. Charakterystyczne, że choć jego ojciec Löbe należał do osób zamożnych, to Julius już w wieku 15 lat rozpoczął samodzielną działalność handlową, początkowo zajmował się handlem zbożem, potem zaopatrzeniem dla wojska, by wreszcie założyć firmę bankową, która współtworzyła niebawem Śląskie Towarzystwo Handli Nieruchomościami. Był Julius także żywo zainteresowany sprawami miasta, któremu nadal kilka fundacji dobroczynnych, w tym Park Południowy. Znamienne, że przy całkowitej akceptacji działalności tego żydowskiego przedsiębiorcy, nikt z badaczy nie podjął się oceny jego dokonań. Można przyjąć, że główną przeszkodą, by poddać krytycznej ocenie jego działalność, tkwi w braku znalezienia adekwatnej/odpowiedniej perspektywy, która by umożliwiła właściwe spojrzenie na jego dokonania i osądzenie jego postawy względem obdarowanych. Wydaje się, że w tym przypadku bardzo pomocna może okazać się rzymska kategoria patrocinium publicum czyli patronatu obywatelskiego.

Julius Schottländer (1835–1911), a figure often referred to by historians and art or architectural historians, is undoubtedly a figure to whom Wroclaw owes very much concerning the formation of a new kind of urban structure. Not much can be said about Juliuses’ childhood or adolescence. It is typiclal, that although his father Löbe was a wealthy man, 15 year old Julius already started to run his own business, in the beginning he traded corn, later provided supplies for the army and in the end he opened a banking firm, which soon jointly created the Silesian Company for Real Estate. Julius was also highly interested in affairs of the city, which he gave several charities, amongst with the South Park. Taking in account the entire acceptance of the activities of the Jewish entrepreneur, it is surprising, that no researcher ever took up the assessment of his achievements. One could argue, that the main obstacle in assessing the achievements critically, lies in the absence of an adequate/suitable perspective, which would enable a proper look to his achievements and a judgement of his position in regard to the beneficiaries. It seems, that in this case the Roman term patrocinium publicum or civic patronage can be helpful.