Badania nad średniowiecznymi materiałami budowlanymi z zamku w Radzyniu Chełmińskim

Abstract

The research concerns technology aspects of chosen historic materials: masonry bricks and bedding mortars. Samples of materials mentioned above come from Radzyń Chełmiński / Rehden Teutonic castle. Following bricks’ and mortars’ properties were determined: composition, structure and texture. Above-mentioned characterization is a result of examinations carried out in accordance with following methodology: determination of composition of masonry materials by thermal analysis (DSC-TG) and petrographic analysis. To properly recognize the materials quantitative analysis of were carried out. It was found that the examined materials have similar composition but there are difference in proportions of components. The results show that the majority of mortar samples presents intermediate hydraulic character. Research results can be a contribution for a complex studies of similar groups of architectonic objects and facilitate to compare polish and European medieval masonry workshops.

Celem podjętych badań jest lepsze poznanie średniowiecznego warsztatu budowlanego działającego na zamku w Radzyniu Chełmińskim, a konkretnie użytych do wzniesienia warowni podstawowych materiałów budowlanych – cegieł formatowych i zapraw murarskich. Do określenia składu i budowy, struktury oraz tekstury badanych materiałów zastosowano analizę makroskopową i mikroskopową, wykonano badania petrograficzne, a dla zapraw dodatkowo analizę termiczną (DSC-TG) i analizę chemiczną. Stwierdzono, że badane materiały mają podobną budowę mineralogiczną, lecz nieco różnią się udziałem poszczególnych składników. Ponadto wykazano, że spoiwo wapienne większości zapraw zawiera pojedyncze fazy hydrauliczne. Wyniki badań mogą posłużyć jako przyczynek do szerzej zakrojonych studiów materiałoznawczych nad średniowiecznym budownictwem zakonu krzyżackiego i w konsekwencji umożliwić porównanie krzyżackiego warsztatu budowlanego z technologią stosowaną na terenie Polski i Europy.