Edukacyjno-zawodowy potencjał polskich reemigrantów

Abstract

W czasach masowej emigracji zarobkowej Polaków warto zastanowić się, jak przebiega proces uczenia się osób decydujących się na życie poza granicami swojego ojczystego kraju. Czego uczą się emigranci, w jakich okolicznościach oraz w jaki sposób wykorzystują nabytą wiedzę? Według koncepcji całożyciowego uczenia się zdobywamy wiedzę w obszarze formalnym, pozaformalnym i nieformalnym. Emigracja, jako istotne wydarzenie w biografii, wydaje się być sprzyjającą sytuacją do zdobywania wiedzy we wszystkich trzech obszarach. Do analizy powyższego zagadnienia wykorzystane zostały przeprowadzone przeze mnie badania dotyczące procesu pozyskiwania i kapitalizowania doświadczeń edukacyjno-zawodowych przez polskich (re)emigrantów. Celem badania było opisanie i pogłębienie wiedzy na temat tego procesu, a także próba zrozumienia motywów podejmowania działań edukacyjno- zawodowych na emigracji i po powrocie do kraju oraz ich znaczenia dla reemigrantów. Badania przeprowadzone zostały metodą jakościową za pomocą wywiadów częściowo ustrukturalizowanych. W efekcie poddanych zostało analizie sześć wywiadów pogłębionych. Na doświadczenia związane z emigracją składa się zarówno okres planowania emigracji, przebywania na emigracji, jak również czas związany z powrotem do kraju, który okazał się dla reemigrantów równie istotnym wydarzeniem w biografii. Badani pracowali poniżej swoich kwalifikacji, przeważnie w branży niezwiązanej z wyuczonym zawodem, pomimo to zdobyli nową wiedzę i umiejętności. W sytuacji konieczności zmierzenia się z licznymi trudnościami oraz nowymi sytuacjami, respondenci dostrzegli w sobie nowe cechy osobowościowe, a także przewartościowali swoje myślenie i podejście do życia. Okazuje się, że reemigranci mają w sobie duży potencjał wynikający z codziennych, jak i zawodowych doświadczeń emigracyjnych, jednak z różnych przyczyn nie zawsze jest on należycie diagnozowany i wykorzystywany.

As a new experience in their biography, emigration and return migration became a source of formal, non-formal and often informal learning which provided the respondents with new skills and knowledge, allowed them to develop certain characteristics of their personality and change the way in which they perceive reality, which inspired them to reconsider their philosophy of life, occupation, education and redefine their values and beliefs. The article is based on my research on the process of acquisition and capitalisation of educational and professional experience by Polish migrants and returnees. The aim of the study was to describe and further explore the process and to attempt to understand the motives behind educational and professional activity, both abroad and after the return to Poland, as well as their significance for returnees.