Przeciw dyscyplinie, żadnych granic

Abstract

The starting point in the article is the philosophy of science by Paul K. Feyerabend. The author discusses possible consequences of accepting and applying that project in the humanities. In his critical analysis he shows that a preferred vision of science – the one that applies and emphasizes such values as: freedom, pluralism, diversity, humanism, free choice, individualism, subjectivity, irony – is actually a scientific and political program reflecting the paragon of the liberal democracy. The solutions proposed in the field of humanities are a projection of socio-political demand. Hence, paradoxically, modern openness of the humanities, abolition of the inner barriers and divisions, blending of genres etc. may meet that demand.

Punkt wyjścia w artykule stanowi filozofia nauki Paula K. Feyerabenda. Autor zastanawia się nad tym, jakie mogłyby być konsekwencje przyjęcia i stosowania owego projektu w humanistyce. W krytycznej analizie wskazuje, iż preferowana wizja nauki – aplikująca i akcentująca takie postawy i wartości jak: wolność, pluralizm, różnorodność, humanizm, możliwość wyboru, indywidualizm, podmiotowość, ironia – jest w istocie programem naukowo-politycznym odzwierciedlającym ideał demokracji liberalnej. Postulowane na gruncie humanistyki rozwiązania są projekcją społeczno-politycznego zapotrzebowania. Paradoksalnie więc współczesne otwarcie humanistyki, znoszenie wewnętrznych granic i podziałów, mieszanie gatunków etc może służyć takiemu zapotrzebowaniu.