Abstrakt:
Rola kościoła w procesie odradzania się państwa Polskiego była wielopłaszczyznowa. W niniejszym artykule odwołano się do kilku wybranych przykładów, które spotykamy na Pomorzu, a odwołując się do podziału administracyjnego kościoła, w diecezji chełmińskiej.
Przywracanie od jesieni 1918 roku państwowości polskiej odcisnęło się w różnych aspektach funkcjonowania tej diecezji. Podjęte zagadnienie ukazano w trzech odsłonach.
W pierwszym punkcie przypomniano, że odrodzenie państwa polskiego wpłynęło na zmianę granic diecezji chełmińskiej. Granice państwowe oraz powstanie diecezji gdańskiej wpłynęły na znaczne uszczuplenie terytorialne przywołanej diecezji. W kolejnych dwóch punktach odwołano się do życiorysów, a właściwie działalności dwóch osób: ordynariusza chełmińskiego Augustyna Rosentretera oraz kapłana diecezji chełmińskiej ks. Józefa Dembieńskiego. Na ich przykładzie ukazano różnorodność oraz złożoność postaw, które spotykamy w procesie odradzania się państwowości polskiej na Pomorzu.