Roczniki Księdza Jerzego, t. 3, Pielgrzymki i miejsca pielgrzymowania w Polsce w XX i XXI wieku

Abstract

Oddajemy do Państwa rąk tom trzeci wydawnictwa zbiorowego: Roczniki Księdza Jerzego. Tak, jak i poprzednie dwa jest ono owocem współpracy kilku środowisk. Wychodzi pod szyldem Centrum Edukacji Młodzieży im. Księdza Jerzego Popiełuszki w Górsku, ale przy bliskiej współpracy kilku środowisk naukowych, szczególnie toruńskich. Mamy tu na myśli przede wszystkim badaczy związanych z Wydziałem Politologii i Studiów Międzynarodowych oraz Instytutem Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Teksty zebrane w niniejszym tomie są przede wszystkim pokłosiem III Sympozjum Naukowego, które miało miejsce w Centrum w dniu 25 maja 2017 r. Jego tytuł brzmiał następująco: Pielgrzymki i miejsca pielgrzymowania w Polsce w XX i XXI wieku. W wydawnictwie spotkamy przede wszystkim teksty związane z osobą bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Widzimy wyraźnie, że kapłan ten przyczynił się do rozwoju ruchu pielgrzymkowego w naszym kraju. I co ciekawe, dotyczy to z jednej strony zarówno okresu jego życia, jak i z drugiej związane jest z rozwojem jego kultu, od pierwszych dniu po męczeńskiej śmierci. Pielgrzymki towarzyszyły chrześcijaństwu od początku. Były one niewątpliwie związane z kultem świętych, jednak i wykraczały poza jego ramy. Pielgrzymowanie otrzymało bowiem w chrześcijaństwie szczególnego znaczenie - cały Kościół określony został mianem pielgrzymującego. W tej wspólnocie każdy ochrzczony odbywa pielgrzymkę życia, której celem jest sam Bóg. Stąd nie brakowało w historii, i nie brakuje obecnie w Kościele, takich osób, dla których pielgrzymowanie stawało się formą życia - peregrinatio ascetica. Zdecydowanie bliższe było jednak rozumienie pielgrzymki jako podążania do konkretnego miejsca świętego- paregrinatio ad loca sacra. W dziejach Kościoła ruch pielgrzymkowy podlegał ciągłej ewolucji i pomimo różnych tendencji pobożnościowych mamy w nim do czynienia ze zjawiskiem bardzo dynamicznym. Początkowo, kiedy chrześcijaństwo koncentrowało się prawie wyłącznie wokół liturgii, szczególnie mszy św., praktyka pielgrzymowania należała do sporadycznych. Od IV w., kiedy chrześcijaństwo mogło się swobodnie rozwijać, z każdym pokoleniem możemy śledzić rozwój ruchu pielgrzymkowego. Rozwinął się on szczególnie w średniowieczu. Nie zabrakło go także w kolejnych wiekach. Również i obecnie w wielu miejscach na świecie, w tym także i w Polsce, możemy śledzić wędrówki pątników, jak i rozwój starych i nowych miejsc pielgrzymkowych. W świetle badań Franciszka Mroza pod koniec 2010 r. w Polsce istniało ponad 800 ośrodków pielgrzymkowych. Związane one były przede wszystkim z Kościołem katolickim. Pośród nich dominują sanktuaria maryjne- około 550 ośrodków, co stanowi około 70% ogółu sanktuariów. W ponad 220 sanktuariach znajdują się koronowane na prawie papieskim wizerunki Matki Bożej. Pozostałe sanktuaria są związane z kultem Jezusa Chrystusa oraz kultem świętych lub błogosławionych. W prezentowanym wydawnictwie znajdziemy także kolejną odsłonę kalendarium ukazującego przejawy aktywności Centrum Edukacji Młodzieży im Księdza Jerzego Popiełuszki w Górsku. Obejmuje ono cały 2017 r. Kalendarium ukazuje różne wydarzenie, które miały miejsce Centrum, wskazując dobitnie, że Górsk jest już dzisiaj w Polsce jednym z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych na mapie pamięci o bł. ks. Jerzym.