Czy to naprawdę nie w porządku? Błędy szyku w nauczaniu języka polskiego jako obcego

Abstract

W artykule rozważane są zagadnienia związane z oceną poprawności szyku wyrazów w tekstach budowanych przez osoby uczące się języka polskiego jako obcego. Podaje się przykłady świadczące o tym, że trudno jednoznacznie identyfikować błędy szyku. Poza sytuacjami skrajnymi, tj. układami strukturalnie dewiacyjnymi z jednej strony i w pełni akceptowalnymi z drugiej strony, mamy bowiem do czynienia z wieloma układami pośrednimi, o zróżnicowanym stopniu akceptowalności. Wnioskiem z przeprowadzonych analiz jest propozycja zastąpienia dwustopniowej oceny szyku (poprawny/błędny) oceną kilkustopniową, odwołującą się do kryteriów semantycznych, komunikatywnych oraz reguł uwzględniających pragmatyczne ograniczenia szyku.

The paper deals with the problem of evaluating the correctness of word order in texts written by students learning Polish as a Foreign Language. As we tried to show using simple examples, it is very difficult to identify what may clearly be considered as word order mistakes. Apart from some obvious contexts where structures created by foreigners are definitely wrong or fully acceptable, most cases include structures of different degrees of acceptability. This is why we suggest replacing the traditionally used dual evaluation system (right/wrong) with a multi-degree evaluation, taking into consideration semantic and communicative criteria, as well as some pragmatic limitations of word order in Polish.