Koncepcja dojrzałej osobowości oraz jej wyznaczniki – prolog do rozważań w kontekście osób przygotowujących się do małżeństwa

Abstract

Looking at the condition of modern marriages, a growing number of divorces has been observed over the last decades. One of the reasons is the immature personality of spouse (spouses). The aim of the article is to present and analyse the mature personality and its criteria relying on humanistic psychology and applying trait theory, whose representatives are G. W. Allport and R. B Cattell. Thanks to these criteria, it is possible to understand the characteristic traits of mature personality. The indicators are, among others, realistic perception of reality, problem solving skills, creating and maintaining close relationships with people, possessing mature emotionality, self-actualization, self-education, coherent worldview, hierarchy of values and religious convictions. The article is a reference point for further reflections on marriage indicating that the lack of mature personality of spouses may result in conflicts between them.

Przyglądając się kondycji współczesnych małżeństw, można zauważyć przez ostatnie dekady wzrost ilości rozwodów. Jedną z przyczyn jest niedojrzała osobowość małżonka (małżonków). Niniejsze opracowanie stara się przybliżyć i opisać czym jest dojrzała osobowość i jakie są jej kryteria. Dokonuje się tego na podstawie psychologii humanistycznej, której przedstawicielami są G.W. Allport i R.B. Cattell, wykorzystując cechowe ujęcie osobowości. Dzięki wyszczególnionym kryteriom można zrozumieć, jakimi cechami charakteryzuje się człowiek o dojrzałej osobowości. Jej wyznaczniki to między innymi: realistyczne spostrzeganie rzeczywistości, umiejętność rozwiązywania problemów, nawiązywanie i utrzymywanie bliskich relacji z ludźmi, posiadanie dojrzałej emocjonalności, samorealizacja i samowychowanie, posiadanie zwartego światopoglądu, hierarchii wartości i przekonań religijnych. Opracowanie to przyjmuje rolę punktu odniesienie dla kolejnych rozważań w kontekście małżeństwa wskazując na przełożenie braku posiadania dojrzałej osobowości przez małżonków na konflikty, jakie mogą się pojawiać między nimi.