Deficyty budżetowe zagrożeniem dla rynkowego kosztu kapitału? Analiza zależności pomiędzy rentownością skarbowych obligacji a saldem w finansach publicznych w państwach Europy Środkowo-Wschodniej należących do Unii Europejskiej w latach 2001-2015

Abstract

Coraz więcej wyników badań modelowania ekonometrycznego wskazuje na związek pomiędzy wielkością salda w finansach państwa a kosztami obsługi zadłużenia publicznego. Przeprowadzona w pracy analiza korelacji wykazała nieistotną statystycznie średnio silną ujemną zależność pomiędzy średnim saldem general government (w relacji do PKB) a średnią rentownością 10-letnich skarbowych papierów wartościowych w 10 państwach Europy Środkowo-Wschodniej należących do UE w latach 2001-2015 (utrzymującym się wyższym deficytom general government towarzyszą wyższe koszty obsługi długu publicznego w długim okresie) – silniejszą przed kryzysem z 2008 r. i bardzo słabą w następnych latach, co wydaje się potwierdzać występowanie w Europie Środkowo-Wschodniej wykazywanego w badaniach zjawiska niedoszacowywania ryzyka w gospodarkach rozwijających się, czyli akceptacji przez inwestorów gorszych niektórych wskaźników dopóki są one pod kontrolą, a gospodarka rośnie. Sugeruje to ponadto zrozumienie inwestorów dla faktu, że gospodarki takie – słabsze i mniej odporne na zjawiska kryzysowe – bardziej boleśnie odczuwają ich przebieg, dzięki czemu nie działa w ich przypadku obserwowana w Zachodnich państwach wzmocniona zależność pomiędzy wskaźnikami ekonomicznymi a wyceną ryzyka przez inwestorów w sytuacjach kryzysowych w porównaniu z okresami względnego spokoju.