Ekstremalne warunki klimatyczne w Toruniu w okresie pomiarów instrumentalnych, 1871–2010

Abstract

Klimat jako jedna ze składowych środowiska przyrodniczego ma największe znaczenie dla życia i gospodarki człowieka. Niesprzyjające warunki pogodowe i klimatyczne prowadziły do klęsk wielkich armii czy upadków cywilizacji. Poznanie zmienności warunków klimatycznych to jedno z podstawowych zadań klimatologii, w tym szczególnie klimatologii historycznej. Klimat można określić jako średnie warunki pogodowe dla danego obszaru. Do określenia warunków średnich konieczne jest stworzenie możliwie jak najdłuższej homogenicznej serii pomiarowej. Na przełomie XX i XXI w. złożone zostały serie homogeniczne dla najdłuższych serii pomiarowych temperatury powietrza w Polsce (m.in. dla Krakowa, Łodzi, Gdańska, Warszawy). W przypadku Torunia złożone serie pomiarowe temperatury powietrza i opadów atmosferycznych obejmują lata 1871– 2010. Oprócz badania warunków średnich dla określanego obszaru istotne jest wyznaczenie warunków ekstremalnych wybranych elementów klimatu, ponieważ to te warunki często prowadzą do wystąpienia klęsk elementarnych. Celem tego opracowania jest wyznaczenie na podstawie kryteriów statystycznych ekstremalnych warunków termiczno-opadowych w Toruniu w okresie pomiarów instrumentalnych.