Praktyka integralna liderów oświaty. Aplikacja koncepcji Kena Wilbera

Abstract

To reach the integral level, one has to obtain body and mind awareness, activate consciousness and internal vigilance, take care of each sphere of his/her existence and create a higher quality of life. Our project, implemented within the frameworks of the postgraduate studies for school principals, was focused on emphasising these issues. During the course of conversations and the final exam, we managed to show the students different perspectives of perceiving the reality and look at our private and professional life from the integral perspective.

Koncepcją integralną, jako pewnym rodzajem „mapy” rzeczywistości, posługujemy się na co dzień do analizy problemów w edukacji zarówno w teorii, jak i w praktyce edukacyjnej. W „duchu integralnym” zaprojektowaliśmy i zrealizowaliśmy doskonalące studia podyplomowe na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK dla dyrektorów szkół, których celem głównym była przemiana ich perspektywy oglądu rzeczywistości i dostarczenia narzędzia do radzenia sobie z nią w życiu osobistym i zawodowym. Model integralny stara się wiązać osiągnięcia różnych dziedzin wiedzy ludzkiej: psychologii, psychologii ewolucyjnej, fizyki kwantowej, biologii ewolucyjnej, logiki, matematyki, antropologii i wielu innych. Kluczowymi założeniami tego metateoretycznego ujęcia są następujące elementy (stąd od pierwszych liter angielskojęzycznych określeń powstał akronim AQAL): Wszystkie Kwadranty (All Quadrants), Wszystkie Poziomy (All Levels). Model czterech kwadrantów – ang. All Quadrants – jest w założeniach mapą terytorium ludzkiej aktywności. Mapa ta obejmuje nieredukowalne aspekty istnienia: intencjonalny – subiektywny, behawioralny – obiektywny, społeczny – interobiektywny i kulturowy – intersubiektywny. Koncepcja AQAL obejmuje również różne poziomy świadomości – ang. All Levels: „Istoty ludzkie już w momencie narodzin rozpoczynają ewolucję poprzez wielką spiralę świadomości – od etapu archaicznego przez magiczny do mitycznego, dalej do racjonalnego, być może do poziomu integralnego, a nawet do domen transpersonalnych” (C. Graves). Aby osiągnąć poziom integralny, konieczna jest świadomość cielesno-umysłowa, uruchomienie przytomności i uważności w sobie, dbanie o każdą sferę naszej egzystencji, stworzenie wyższej jakości życia. Zwrócenie uwagi na te kwestie było celem naszego projektu. W toku rozmów i egzaminu wieńczącego projekt udało nam się pokazać słuchaczom różne perspektywy oglądu rzeczywistości, spojrzeć z perspektywy integralnej na swoje życie osobiste i zawodowe.