Buriaci i ich kultura w oczach polskich osadników – mieszkańców wsi Wierszyna na Syberii

Abstract

Vershina is a village located 130 km from Irkutsk, founded in 1910 by voluntary settlers from Little Poland. Poles in Siberia had to accustom to the difficult climate conditions as well as to their new neighbours – Buryats. Because of strong anthropomorphic differences, Polish settlers perceived Buryats as “distant strangers”, while the Slavonic nations – Russians and Ukrainians living in their region were “close strangers”. In spite of the differences, the relationships between Poles and Buryats have been always good, and during over 100 years in Siberia the members of the Polish community have acquired and adapted many elements of the Buryat culture. Nowadays Poles are not even able to differ some of them from their genuine Polish customs. The article is basing on the interviews with the inhabitants of Vershina, their oral histories and written texts gathered during field research in 2008 and 2011.

Wierszyna jest wioską położoną 130 km od Irkucka, założoną w 1910 r. przez dobrowolnych osadników z Małopolski. Polacy na Syberii musieli przywyknąć do trudnych warunków klimatycznych, a także do swoich nowych sąsiadów – Buriatów. Ze względu na duże różnice antropomorficzne Polacy traktowali Buriatów jako „dalekich obcych”, podczas gdy przedstawiciele narodów słowiańskich – mieszkający w regionie Rosjanie i Ukraińcy byli dla nich „bliskimi obcymi”. Pomimo różnic relacje Polaków z Buriatami były zawsze dobre, a przez ponad 100 lat spędzonych na Syberii członkowie polskiej wspólnoty poznali i przyswoili wiele elementów kultury buriackiej. Obecnie Polacy nie są w stanie odróżnić wielu z nich od genetycznie polskich zwyczajów. Artykuł został oparty na wywiadach z mieszkańcami Wierszyny, ich ustnych historiach oraz tekstach pisanych, zebranych podczas badań terenowych w latach 2008 i 2011.