Utrata uprawnień jako przyczyna rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika

Abstract

Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia stanowi jedną z instytucji, które w najdotkliwszy sposób ingerują w stosunek pracy. Umożliwia ona bowiem pracodawcy natychmiastowe zwolnienie pracownika z zajmowanego stanowiska, w związku z czym jej zastosowanie pozostaje ściśle limitowane przez ustawodawcę. Jedną z okoliczności uzasadniających jej zastosowanie jest zawiniona przez pracownika utrata uprawnień do wykonywania określonego zawodu. Analiza omawianej instytucji wymaga dokładnego przyjrzenia się przesłankom jej zastosowania, wymogom formalnym, jakie musi spełnić pracodawca oraz nałożonym na niego ograniczeniom, a także skutkom bezprawnego rozwiązania stosunku pracy. Pierwszą z przesłanek, na którą należy zwrócić szczególną uwagę, będzie wina pracownika, zwłaszcza w porównaniu do charakteru, jaki uzyskuje ona w zakresie pozostałych okoliczności uzasadniających rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia, tj. ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych czy popełnienie przestępstwa. Kolejną będzie oczywiście utrata uprawnień sama w sobie. Należy jednakże mieć na uwadze, jakiego rodzaju uprawnienia musi pracownik posiadać i utracić, interesujących nas w zakresie omawianej instytucji. Pracodawca jest również zobowiązany do spełnienia określonych rygorów formalnych. Musi przestrzegać miesięcznego terminu, jak również złożyć oświadczenie o zwolnieniu pracownika w odpowiedniej formie i treści. Niezwykle istotny pozostaje również element kontroli przez związki zawodowe, których opinii pracodawca musi zasięgnąć przed rozwiązaniem stosunku pracy. W szczególnych sytuacjach istnieje ponadto wymóg uzyskania zgody związku zawodowego reprezentującego pracownika. Zachowanie zarysowanych wymogów formalnych i materialnych warunkuje dokonanie zgodnego z prawem zwolnienia pracownika bez okresu wypowiedzenia. Uchybienie im skutkuje zaś aktualizacją określonego rodzaju roszczeń pracowniczych, które mogą być egzekwowane na drodze procesu sądowego. Te właśnie zagadnienia stanowią temat niniejszego opracowania.