Samoocena pracowników w instytucjach edukacyjnych i pomocowych a ich działalność zawodowa

Abstract

Self-esteem plays an important role in every activity associated with interpersonal interaction. It is one of the most important components of the personalities of employees working in helping professions include educational and pedagogical activities. The self-esteem of the educator is a significant starting point that builds relationship teaching or assistance. Formation of self-esteem is the recognition and acceptance of an individual human personality. Self-esteem is one of many structures of “Self” that is analysed by psychology and pedagogy as well. Self and self-esteem have been defined variously by different researchers. Scientists, depending on psychological trend have created many characteristics of those two structures. Their creation and specific functions have been analysed and described. In this article, the authors attempt to show the importance of self-esteem as an evaluative component of the Self structure. The text provides a specific overview of theories and researches made by Polish and international scientists and researchers. Collected data is focused on theoretical issues related to self and self-evaluating. Also, the specific indicators of self-esteem such as its level and fluctuations, stability and clarity of a self-concept are described in the educational context of relationship. All of the mentioned elements affect the activities, intra- and interpersonal relationships of employees working in helping professions.

Samoocena pełni istotną rolę w każdej działalności związanej z interakcją międzyludzką. Szczególnie ważna staje się umiejętność samooceny w całej rodzinie zawodów pomocowych (helping professions), do których można zaliczyć zarówno działania edukacyjne i pedagogiczne, jak i wszelkie działania pomocowe. Samoocena osoby edukującej lub pomagającej jest istotnym punktem wyjścia do budowania relacji dydaktycznej lub pomocowej. Kluczowe dla samooceny jest poznanie i zaakceptowanie własnej osobowości, czyli struktury „Ja”, badanych zarówno przez psychologię i nauki pedagogiczne, jak również przez inne nauki szczegółowe. Wątpliwości związane z jednoznaczną definicją struktury Ja trwają od bardzo długiego czasu. Badacze, w zależności od nurtu psychologicznego, tworzą różne charakterystyki Ja. Dociekania teoretyczne dotyczącą zarówno procesu tworzenia się struktury Ja, jak i szczegółowych funkcji, które owa struktura pełni. W niniejszym artykule autorzy podejmują próbę odpowiedzi na kluczowe zagadnienia teoretyczne związane z pojęciem samooceny, traktując ją jako ewaluatywny komponent struktury „Ja”. Tekst stanowi swoisty przegląd teorii i badań naukowych poczynionych na gruncie polskim i zagranicznym. Zebrane materiały dotyczą takich wskaźników, jak choćby: zagadnienia teoretyczne związane z pojęciem „Ja” oraz samooceną – jej poziomem, jasnością i stałością, szczególnie w kontekście budowania relacji pomocowej. Te wszystkie elementy wpływają na jednostkę, determinując jej funkcjonowanie na płaszczyźnie intra- i interpersonalnej.