Umowa sprzedaży jako podstawa rozporządzenia w obrocie giełdowym [w:] Prawo handlowe po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej (red. W. J. Katner, U. Promińska), Warszawa 2010, ss. 562-570 (referat na VII Ogólnopolski Zjazd Katedr Prawa Handlowego pt. "Prawo handlowe w pięć lat po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej", Łódź 24-26 września 2009 roku)

Abstract

Publikacja została poświęcona dogmatycznej analizie umowy sprzedaży zdematerializowanego instrumentu finansowego w obrocie zorganizowanym. Autor dokonał zestawienia przesłanek rozporządzenia walorem giełdowym zdematerializowanym z przesłankami rozporządzenia rzeczą bądź prawem podmiotowym względnym przewidzianymi w kodeksie cywilnym. Na wyjątkowość rozporządzeń giełdowych wpływa wzbogacenie katalogu przesłanek rozporządzenia o dodatkową, trzecią przesłankę w postaci wpisu na rachunek. W realiach dematerializacji wszystkie czynności pociągające za sobą skutki w zakresie prawa cywilnego wymagają dokonania wpisu na rachunek. właśnie dlatego ustrój buchalterii giełdowej (systemu depozytowo-rozliczeniowo-rozrachunkowego) decyduje o istocie i specyfice giełdy rozumianej jako domicyl zobowiązań. Umowy sprzedaży dochodzą do skutku na giełdzie, ale podlegają wykonaniu w efekcie spełnienia świadczenia przez osobę trzecią - centralnie usytuowaną instytucję depozytowo-rozliczeniowo-rozrachunkową (w polskiej praktyce KDPW S.A., a od 1 lipca 2011 roku KDPW S.A. oraz KDPW_CCP S.A.). Skutki materialnoprawne w zakresie rozporządzającym wynikają z dokonanego wpisu na rachunek, który - w tym zakresie - ma charakter konstytutywny.