Porównanie struktury krajobrazu na obszarach intensywnej i ekologicznie zrównoważonej gospodarki leśnej

Abstract

Zastosowano technologię GIS i metody teledetekcji satelitarnej do oceny i porównań znormalizowanego wskaźnika wegetacji (NDVI), różnorodności i fragmentacji dwóch obszarów leśnych o różnym użytkowaniu w XIX wieku i różnej intensywności pozyskiwania drewna w ostatnich latach. Oba kompleksy leśne zlokalizowane są w Zaborskim Parku Krajobrazowym w województwie pomorskim. Pierwsze stanowisko (M) obejmuje lasy odtworzone w końcu XIX stulecia poprzez nasadzenia sosny na byłych pastwiskach i gruntach ornych. W wyniku intensywnego użytkowania lasów znaczną część terenu zajmują zręby i kilkunastoletnie uprawy sosnowe. Drugie stanowisko (P) obejmuje teren leśny w przeszłości nie użytkowany rolniczo, na którym od kilkunastu lat ograniczono pozyskiwanie drewna, a w 1996 roku utworzono Park Narodowy Bory Tucholskie. Strukturę krajobrazu porównano na pięciu powierzchniach badawczych (około 150 ha lub 500 ha każda) na stanowisku M i czterech powierzchniach o podobnych rozmiarach na stanowisku P. W analizie użyto zdjęcie satelitarne z 28 lipca 1990 roku oraz program Idrisi 32. Stwierdzono, że powierzchnie na stanowisku M charakteryzują się niższymi wartościami NDVI, ale wyższą różnorodnością i fragmentacją, niż powierzchnie zlokalizowane na obszarze dzisiejszego parku narodowego. Znaczne różnice w strukturze krajobrazu na stanowisku obejmującym lasy intensywnie użytkowane i na obszarze lasów o ograniczonym pozyskiwaniu drewna wykazano też metodami klasyfikacji i ordynacji numerycznej.

GIS and remote sensing technology have been used to compare Normalized Difference Vegetation Index (NDVI), diversity and fragmentation of two forest complexes different each from the other in the structure of land use in the 19th century and intensively of timber exploitation in the recent several years. Both complexes have been located in Zabory Landscape Park in Pomerania Province. The first site M has been comprised secondary forests restored by introduction of pine seedlings on former poor seep pastures and arable lands. Due to intensive timber exploitation a big part of those area has been occupied by clear-cuttings and few-year-old pine plantations apart from the oldest pine forests. The second site P has been forest complex where the timber exploitation was significantly reduced since the middle of eighties. The structure of landscape in the first site has been assessed on the basis of five sample plots about 150 or 500 hectares. Four plots of similar size have been chosen in the site P. The Landsat TM imagery from 28 July 1990 and Idrisi 32 software have been used in analysis. It results from the calculations that landscape with intensively exploited forests on former agricultural soils has been characterised by lower values of NDVI and higher values of diversity and fragmentation in comparison to those with sustainable forest management. Significant differences in the structure of landscapes have also been clearly expressed by the methods of numerical classification and ordination.