Deficyt budżetowy i dług publiczny oraz kompetencje organów władzy do ich kształtowania – w świetle przepisów konstytucji i prawa Unii Europejskiej

Abstract

The issues of public debt and budget deficit are regulated by constitutions (e.g. of Poland, Germany, Spain) as well as by the law of the European Union. The constitutional regulations concerning public debt and deficit are norms primarily directed at governments and parliaments. However, these regulations mainly have a preventive and auxiliary character and cannot by themselves stop the debt level of the state from increasing. Financial aims concerning debt and deficit can be achieved by non-financial methods, i.e. through the appropriate social and economic policies implemented by the authorities enjoying considerable social respect. The EU regulations regarding public debt and deficit can only be implemented with the instruments of the national law. The set of the EU regulations limiting the budgetary powers of member states, including the budgetary powers of governments and national parliaments, are questionable and undermine the authority of the state.

Sprawy długu i deficytu regulowane są w konstytucjach (m.in. polskiej, niemieckiej, hiszpańskiej) i w prawie Unii Europejskiej. Regulacje konstytucyjne dotyczące długu i deficytu publicznego są normami skierowanymi głównie do rządów i parlamentów. Jednak mają one raczej charakter prewencyjny, sygnalizacyjny. Nie mogą same przez się zatrzymać poziomu zadłużania się państwa. Cele finansowe dotyczące długu i deficytu mogą być osiągnięte metodami niefinansowymi – odpowiednią polityką społeczną i gospodarczą, realizowaną przez władze cieszące się dużym autorytetem. Regulacje UE dotyczące długu i deficytu mogą być wprowadzane w życie tylko instrumentami prawa krajowego. Bardzo wątpliwy i podważający autorytet państwa jest zespół przepisów unijnych ograniczających uprawnienia budżetowe państw członkowskich, w tym uprawnienia budżetowe rządów i parlamentów narodowych.