Realia prowadzenia polityki zagranicznej państw w pierwszej dekadzie XXI wieku

Abstract

There is no doubt that after the end of the Cold War the structure of the International System had to reformulate. 20 years after the fall of the Soviet Union, it is worth asking the question: Are the Contemporary International Relation turning into the unipolar or multipolar system? And what impact on present-day states’ capabilities to conduct foreign policy the globalization has and will be having? To capture the essence of the contemporary international environment the text is devoted to the historical evolution of International Relations which highlights the characteristics of the current period. The article reveals that, as a result of unsettled structure of the Contemporary International System and increasing influence of the globalization, present-day governments tend to look for different reference systems, depending on the objective to be achieved. In order to maximize security and development opportunities and minimize the level of dependence states are creating flexible networks of key partners. It seems that, at the threshold of the 21th century a successful foreign policy making is seen as the ability to balance between efficient management and independent management.

Nie ulega wątpliwości, że po zakończeniu zimnowojennych zmagań bipolarny system międzynarodowy musiał ulec przeformułowaniu. Po 20 latach od upadku Związku Radzieckiego warto postawić pytanie: Czy współczesna scena polityczna zmierza w kierunku układu jedno- czy wielobiegunowego? Nie mniej istotny jest wpływ globalizacji i regionalizacji (fragmentaryzacji) – wielopłaszczyznowych procesów, które od połowy XX wieku coraz intensywniej kształtują sytuację gospodarczo-społeczną oraz polityczną świata . Aby uchwycić sedno współczesnego otoczenia międzynarodowego niniejszy tekst poświęcony został historycznej ewolucji stosunków międzynarodowych, która uwypukli cechy charakteryzujące okres obecny. W rezultacie systemowych uwarunkowań współczesne rządy będą szukały różnych układów odniesienia w zależności od rodzaju celu, jaki chcą osiągnąć. Wobec pragmatyzacji polityki współczesnych państw, sieci kluczowych partnerów, odpowiadające poszczególnym priorytetom ich strategii rozwoju, wydają się być rozwiązaniem maksymalizującym szanse i minimalizującym zagrożenia. Skuteczna polityka doby XXI wieku jawi się więc, jako umiejętność balansowania pomiędzy sprawnym zarządzaniem, a niezależnym zarządzaniem, dającym aktorom maksymalne bezpieczeństwo i możliwości rozwoju, przy możliwym do zaakceptowania poziomie uzależnienia.