Abstrakt:
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie rodowej spuścizny rękopiśmiennej Hylzenów rozsianej po archiwach i bibliotekach Europy Środkowo–Wschodniej. Na źródła przechowywane w litewskich, łotewskich, ukraińskich i polskich instytucjach składają się dzienniki, korespondencja, testamenty, księgi typu silva rerum , a także genealogie należące do żyjących w XVIII wieku członków rodu: Jerzego Konstantego (1673–1737), Jana Augusta (1702–1767), Jerzego Mikołaja (1692–1775), Konstancji (zm. 1795), Józefa Jerzego (1736–1786), Anny Rozalii (zm. 1791) i Idziego (1772–1800). Mające w większości charakter egodokumentalny dokumenty mają fundamentalne znaczenie w procesie tworzenia dziejów wewnętrznych Hylzenów, gdyż pozwalają odtworzyć główne kierunki działalności politycznej, gospodarczej i kulturalnej rodu. Dzięki autobiograficznemu charakterowi samoświadectw, materiały pozwalają również odtworzyć biografie poszczególnych przedstawicieli rodu.