Reanaliza NCEP/NCAR i możliwości jej wykorzystania do badań rozkładu przestrzennego temperatury powietrza w Arktyce i Subarktyce Amerykańskiej

Abstract

Dane gridowe (2,5x2,5°) z reanalizy NCEP/NCAR (Kalnay i in. 1996, Kistler i in. 2001) o różnej rozdzielczości czasowej (terminowe, dobowe i miesięczne) są obecnie coraz powszechniej wykorzystywane w klimatologii, szczególnie w przypadkach, kiedy dane ze stacji meteorologicznych nie są dostępne. Dla obszarów polarnych mogą być one bardzo przydatne, gdyż sieć stacji jest tu bardzo rzadka, co powoduje, iż odległości pomiędzy sąsiednimi punktami pomiarowymi sięgają setek kilometrów. Przed wykorzystaniem tych danych do różnych badań należy jednak sprawdzić ich poprawność i wiarygodność. Najlepiej to zrobić poprzez ich porównanie z istniejącymi obserwacjami dla stacji meteorologicznych. Vízi i Przybylak (2006) zbadali, które bazy danych (reanaliza NCEP/NCAR, dane gridowe 0,5x0,5 i 5x5 stopni, Global Historical Climatology Network /GHCN/ i Adjusted Historical Canadian Climate Database /AHCCD/) i metody interpolacji przestrzennej (np. metody krigingu, liniowa regresja przestrzenna, metoda ważonych odwrotnych odległości) są najwiarygodniejsze do przedstawienia współczesnych warunków klimatycznych na badanym obszarze. Stwierdzili, że wpływ wyboru metody interpolacji na rozkład przestrzenny temperatury powietrza w Arktyce i Subarktyce Amerykańskiej jest niewielki. Okazało się natomiast, że spośród wszystkich analizowanych baz danych najgorsze wyniki (najczęściej znacznie zaniżone wartości temperatury) uzyskano dla danych wziętych z reanalizy NCEP/NCAR dlatego też temat ten zdecydowano się przedstawić bardziej szczegółowo w niniejszym opracowaniu.