Przedawnienie roszczeń cywilnoprawnych a zatarcie skazania w prawie karnym na tle prywatnych rejestrów dłużników w Polsce – uwagi de lege lata i de lege ferenda

Abstract

Tematem przedmiotowego artykułu są rozważania odnośnie do problemu ujawniania w rejestrach dłużników prowadzonych przez biura informacji gospodarczej dłużników, w stosunku do których wierzyciele dysponują przedawnionymi roszczeniami cywilnoprawnymi. W obecnym stanie prawnym ustawodawca w żaden sposób nie limituje możliwości ujawniania za pośrednictwem tzw. BIG-ów, powstałych w wyniku przedawnienia roszczeń, zobowiązań naturalnych. Biorąc natomiast pod uwagę jedną ze społecznych funkcji rejestrów dłużników, jaką pozostaje nie tylko ochrona potencjalnych wierzycieli przed zawieraniem umów z niesolidnymi dłużnikami, ale również swoiste wymuszenie na dłużniku realizacji właśnie zobowiązań ujawnionych w rejestrze, powstaje pytanie odnośnie do zgodności takich unormowań z ratio legis instytucji przedawnienia w prawie cywilnym. W celu zobrazowania celowości postulowanych rozwiązań warto pokusić się o ich porównanie choćby z instytucją zatarcia skazania występującą na gruncie prawa karnego. W świetle zarysowanych rozważań w niniejszym artykule podjęta zostanie zatem próba zarówno oceny obecnie obowiązujących unormowań, jak i sformułowania postulatów de lege ferenda.

The topic of the article are the considerations about the problem of disclosing the time barred claims in the debtors registers, conducted by the economic information bureaus. The Legislator doesn’t limit an opportunity to disclose the obligationes naturales through this type of bureaus. However, we have to remember that the social function of the debtor’s registers conducted by the economic information bureaus are not only the protection of potencial creditors, but also forcing the debtor to repay liabilities disclosed in the registers. From those reason arising the question about the compatibility of those regulations and ratio legis of the claim’s time bar. It is worth comparing eventual postulated changes of the regulations with the expungement in the criminal law. To sum up, the aim of the article is the rating of the current regulations and formulating eventual de lege ferenda demands.