Wiedeński model kontroli spraw unijnych po wejściu w życie Traktatu z Lizbony – teoria i praktyka

Abstract

Each national parliament of the EU-28 has put in place scrutiny procedures to reinforce democratic control over EU matters and to ensure democratic accountability in EU decision making. One widespread type of Austrian scrutiny is the „mandating system”. As the name indicates, systems where the focus in on the process of EU decision-making rather than on an individual document emanating from the EU institutions belong to this scrutiny model. The principal subject of scrutiny is often the national government’s position in the Council. The procedural system includes in some cases a power for a E uropean Affairs Committee to give a direct mandate to a government before a minister can endorse legislation in Council meetings. Such systems are today in place in countries such as Croatia, Slovakia and Hungary.

Jeszcze przed formalnym przystąpieniem Austrii do struktur integracyjnych w noweli konstytucyjnej z dnia 15 grudnia 1994 r. określone zostały konstytucyjnoprawne podstawy mechanizmu współpracy parlamentu z rządem w zakresie spraw związanych z członkostwem we Wspólnotach/Unii. Wprowadzony do Federalnej Ustawy Konstytucyjnej nowy podrozdział B zatytułowany Unia Europejska (art. 23a–23f) stworzył szeroki mechanizm konsultacyjny między ciałami ustawodawczymi – Radą Narodową i Radą Federalną a rządem federalnym w sprawach dotyczących członkostwa w Unii Europejskiej. Wiedeński model kontroli spraw unijnych gwarantuje obu izbom parlamentu aktywny udział w wewnątrzpaństwowych procesach decyzyjnych dotyczących spraw integracyjnych. Kooperatywne współdziałanie parlamentu i rządu w sprawach związanych z członkostwem w Unii Europejskiej stara się bowiem godzić interesy narodowe z wymogami integracyjnymi. Wiedeński system kontroli spraw unijnych stał się wzorcem dla rozwiązań ustrojowych przyjętych m.in. w chorwackim Saborze, słowackiej Radzie Narodowej oraz węgierskim Zgromadzeniu Narodowym.