Abstrakt:
W pierwszej z cyklu dwóch publikacji poświęconych instytucji maklera niezależnego (zob. też PUG 2002, nr 11) Autor poruszył kwestie ustrojowe. Makler niezależny to nowa figura prawna, która pojawiła się w prawie polskim wraz z wejściem w życie ustawy o giełdach towarowych. Ogólnie rzecz biorąc makler niezależny to osoba fizyczna, która może mieć status członka giełdy towarowej. To wyjątkowe rozwiązanie, ponieważ status członka giełdy służy zasadniczo firmom inwestycyjnym (czyli osobom prawnym). Autor omawia status tej osoby w prawie polskim, porównuje maklera niezależnego do innych podobnych instytucji, a także - co najważniejsze dla praktyki - analizuje stosunek prawny pomiędzy maklerem niezależnym a powiązanymi z nim osobami - ze spółką prowadzącą giełdę oraz z pośrednikiem giełdowym, który jest członkiem centralnej instytucji rozliczeniowo-rozrachunkowej. Ten pierwszy stosunek to stosunek członkostwa, a ten drugi to stosunek rozliczeniowo-gwarancyjny, wynikający z umowy rozliczeniowo-gwarancyjnej. Ta interesująca instytucja prawna nie przyjęła się niestety w praktyce i po kilku latach została derogowana.