Od miejsc pamięci narodowej do miejsc żywej pamięci – implikacje dla andragogiki

Abstract

Understanding places of remembrance in this text goes beyond the products of material culture. Its background are transcendental, universal values. Thanks to theirs complex nature places of remembrance can be both an area of formal, informal and nonformal education, education directed to all ages. Most of all, the symbolic nature of a places of remembrance can become an inspiration for auto-reflection, an impulse for further search and self-education, which assumes a special meaning in postmodern world. The reason for 302 Kinga Majchrzak Rocznik Andragogiczny t. 20 (2013) developing the perspective of education based on a places of remembrance is an effective way of supplying knowledge and experience necessary for active participation in the democratic process, the possibility to use it for the purpose of citizenship and ecological education. The objectives and practice of education oriented at a places of remembrance can be connected with experimental learning, problem learning, contextual learning, learning by doing, multicultural education, learning by the place biography, education oriented at the local community and other currents concerning context and the value of learning of specific places, as well as cultivating them as well as local communities or regions.

Rozumienie miejsc pamięci w tym tekście wykracza poza wytwory kultury materialnej. Jego osnową są wartości transcendentalne, uniwersalne. Zaakcentowano w nim wielowymiarowość miejsc żywej pamięci, które dzięki swojej złożonej istocie mogą być zarówno obszarem edukacji formalnej, nieformalnej, jaki i pozaformalnej, edukacji skierowanej nie tylko do dzieci, ale także osób dorosłych. W artykule ukazano, że symboliczna natura miejsc żywej pamięci może stać się inspiracją do autorefleksji, impulsem do dalszych poszukiwań i samowychowania, które nabiera szczególnego znaczenia w postmodernistycznym świecie. Zaznaczono, że powodem rozwijania perspektywy edukacji opartej na miejscach pamięci jest skuteczne dostarczenie za jej pomocą wiedzy i doświadczenia potrzebnego do aktywnego uczestnictwa w procesie demokratycznym, możliwość wykorzystania jej na potrzeby edukacji obywatelskiej i ekologicznej. A zatem pedagogika miejsca cechuje się także społecznym ukierunkowaniem. Podkreślono, że cele i praktyka edukacji zorientowanej na miejsca żywej pamięci może być powiązana z uczeniem się eksperymentalnym, uczeniem problemowym, uczeniem się kontekstualnym, uczeniem się w działaniu, uczeniem się przez biografie miejsca, edukacją demokratyczną, edukacją multikulturalną, edukacją zorientowaną na wspólnotę lokalną oraz z inni nurtami dotyczącymi kontekstu i wartości uczenia się specyficznych miejsc, a także pielęgnowania ich, tak jak i wspólnot lokalnych czy regionów.