Sprawdzono wpływ metali ciężkich (cynk, kadm, miedź, ołów) oraz bakterii ryzosferowych na wzrost siewek Brassica napus L. Przeanalizowano trzy odmiany rzepaku: dwie jare – Belinda i Clipper oraz jedną ozimą – Kronos. Wykazano, że porównywane odmiany charakteryzowały się zróżnicowaną wrażliwością na obecność metali ciężkich w środowisku. Najbardziej wrażliwa na metale ciężkie była odmiana ozima Kronos, natomiast najmniej – odmiana Clipper. Wszystkie analizowane szczepy ryzobakterii: Bacillus sp., Bacteroidetes bacterium, Flavobacterium sp., Luteibactor rhizovicina, Pseudomonas fluorescens, Serratia entomophila i Variovorax sp. sty-mulowały wzrost siewek, zwłaszcza korzeni, odmian jarych rzepaku, zaś hamowały w przypadku odmiany ozimej. Szczepy Bacteroidetes bacterium i Bacillus sp. najsilniej stymulowały wzrost siewek odmiany Kronos, a Flavobacterium sp. siewek odmiany Belinda w obecności miedzi, cynku i kadmu. Większość badanych bakterii ułatwiała rozwój siewek odmiany Clipper w środowisku zanieczyszczonym jonami cynku i ołowiu.
We have examined the impact of heavy metals (zinc, cadmium, copper, lead) and rhizobacteria on the growth of seedlings of Brassica napus L. We analyzed three varieties of rape: two spring – Belinda and Clipper and one winter – Kronos. It was shown that the varieties possess different sensitivity to heavy metals in the environment. The most sensitive to heavy metals was Kronos winter variety, and the least – Clipper. All analyzed rhizobacteria strains: Bacillus sp, Bacteroidetes bacterium, Flavobacterium sp., Luteibactor rhizovicina, Pseudomonas fluorescens, Serratia entomophila and Variovorax sp. stimulated the growth of seedlings, especially their roots, of spring rape varieties, but inhibited in case of winter variety. Bacteroidetes bacterium and Bacillus sp. strains mostly stimulated the growth of winter cultivar, and Flavobacterium sp. of Belinda variety in the presence of copper, zinc and cadmium. Almost all studied bacteria promoted growth of Clipper seedlings in the environment polluted by zinc and lead.